Bazı kitapları okumaya kapağından değil yazarından başlanır. Ve hatta yazarın yaşadığı yüzyılın özelliklerinden, doğup büyüdüğü toplumun yapısından, bu yapının yazarın ruh haline yansımasından...

Sadık Hidayet İran edebiyatının önde gelen yazarlarından... Daha çok Kör Baykuş ile tanınır. Yazarın ruh dünyasının yansımaları o eserde de net olarak görünür. "Ölümünden az önce bir hikâye taslağı kaleme almıştı, şuydu konu: Annesi "Salgı salamaz ol!" diye beddua eder yavru örümceğe. Küçük örümcek ağ yapamayınca ölüme kurban gider. — Hidâyet'in hayat hikâyesi miydi bu?"

Kör Baykuş Ölümü anlatan nice yazar var. Kahramanları ölümün kıyısından geçen... Ama o anlatmıyor, yaşatıyor sanki. Ölümü ruh dünyasında yaşıyor ve kahramanlarına olanca gerçekliğiyle yaşatıyor. Sonra bir bakıyorsunuz yazarın hayatına, kendisi de ölüme gidenlerden... Üstelik tertemiz giyinerek, tıraş olarak, yakılmış müsveddelerinin kalıntıları başında... O psikozun, o ruh halinin sonu başka yere varamazdı diyor insan...

Aylak Köpek Birbirinden farklı hikayeler Sadık Hidayet'in kalemiyle can buluyor. Her biri insanı alıp bambaşka yerlere, bambaşka ruh hallerine sürükleyen yedi hikâye. Kiminde bir köpeğin dünyasında buluyorsunuz kendinizi... İsmi Pat. İç dünyası o kadar güzel betimlenmiş ki birkaç sayfalığına hayata ve topluma onun gözünden bakıyorsunuz. Başkahraman köpek ama onun varlığında ait olma, kendinizi bir yere ait hissetme, sevme ve sevilme durumunuzu sorgularken buluyorsunuz kendinizi. Bir nehrin döküldüğü yere doğru akması gibi yaşamdan ölüme doğru akıp gidiyor hikayeler. Bu akışta hayata tutunamayan, hayatı sorgulayan, var olma problemi yaşayan, kendini suçlayan, değişimden korkan, kıskançlığı uğruna mezara dahi giren insanlarla karşılaşıyorsunuz. Bunların kimi nihayete erişmeyen hikayeler. Sonu sizin ruh dünyanıza kalıyor. Günümüz insanının ruh dünyası da yazarınkinden çok farklı değil diye düşünüyorum. Tamamlamak zor olmayacaktır. "Ağır, sıcak bir hava kafalarına bastırıyordu." Sıcakların zirve yaptığı bir döneme geldi eser. Bir süre Sadık Hidayet okumama kararı almıştım. Kör Baykuş'un üzerinden iki yılı aşkın zaman geçti. Artık vaktidir belki diyerek başladım. Ve bende bıraktığı etki Kör Baykuş'un üzerine koyarak devam etti. Anladım ki bazı eserler yıllar geçse de unutulmuyor. Yazarın eserleri toplumun aksayan yönlerini eleştirmesi yerine verdiği ruhsal ağırlık nedeniyle yasaklansaydı keşke. O zaman bir anlamı olurdu belki kaleme kilit vurmanın. İroni yapıyorum tabii ki. Kaleme zincir vurmanın olamaz gerekçesi ve izahı. "Yasak tanımaz rüzgâr Zincir vurulamaz martıya Bir de insan kalbine."

Son Adanın Çocukları İran edebiyatının dünyaya açılan kapılarından Sadık Hidayet. Ve Aylak Adam onun en tanınan eserlerinden. Okunması, okutulması temennisiyle... Yine de siz art arda okumayın, bazı yazarların doz ayarı çok önemli. Hele ki yüreği yaralı, ruhu bulutlu insanlar için.