Sabahattin Ali, Sırça Köşk
13 öykü, 4 masaldan oluşan ve toplumcu gerçekçi sanat anlayışı kokan kitap 1947'de yazılmış. Metafor ve göndermelerle insan eliyle oluşturulmuş dogmatik düzene dair tesbit ve ironi içeren eleştiriler var. Kısacık hikayelere kocaman acılar muhteşem bir anlatıcılıkla sığdırılmış. İnsanı çok iyi gözlemleyen yazar, edebiyatıyla resmen toplumun resmini çizmiş ve eser hâlâ toplumumuza ayna tutmakta... Ayrıca günümüzde unutulmuş olan kelimeleri bu kitap sayesinde lügatımıza ekleyerek dilimizi zenginleştirebiliriz :) Çok beğendiğim bölümlere * koyarak anlatacağım:
Öykü
PORTAKAL
(İsmail Denizer, Osman Yiğit, Halil Eğinli)
Dışarıdan bakıldığında dürüst, helâl rızık kazanma uğrunda alın teri döküyor gibi görünen insanların aslında ticarette nasıl da yalan dolandan ibaret olduğu, denizcilik terimlerini içeren bir hikâyeyle anlatılıyor.
*BEYAZ BİR GEMİ
(Ressam Tevfik Aravurgun)
Sanatın toplumda bir kıymetinin olmadığı, aç karnını doyurabilmesi için yabancılara umut bağlayıp onlara bir dilenci gibi el açan sanatçıların düştüğü acınası hâl öykülenmiş.
*KATİL OSMAN
Toplum bir insanı yaftalamışsa, kişi önünde sonunda ona dönüşür. Tek suçlu katil değildir, baskı kuran mahalleli de cânidir diye haykırıyor yazar.
***BÖBREK
(Niğde eski nüfus memuru Avni Akbulut, İrfan Bey, Prof. Osman)
Çaresizlik içinde çektiği acıya merhem arayan ama hem özel hem de devlet doktoru tarafından dolandırılıp daha büyük acılara terk edilen yoksul bir anadolu insanının aslında hepimize bir şekilde tanıdık gelen hayat kesiti hikâyeleştirilmiş.
CIGARA
(Kemal, Esad)
Aileden, yuva sıcaklığından mahrum kalmış sokak çocuklarının hikâyesi.
MİLLET YUTMUYOR
Sanatın adını kullanarak insanları kandırıp paralarını tokatlama emelinde olan şarlatanlardan bahsediliyor. Ancak insanlar sanatı anlayamayacak kadar aptal değil diyor yazar.
**BAHTİYAR KÖPEK
Yazarı eleştirip 'Hep acılardan bahsediyorsun, bu toplumda hiç bahtiyar insan yok mu?' diye sitemle soranlara yazar, alaycı bir uslupla bu öyküde cevap veriyor. Bir köpeğin bile daha insani şartlarda yaşam sürdürdüğünü ve insanın bir köpekten daha aşağıda yaşama terk edildiği müthiş bir ironiyle anlatıyor.
ÇİLLİ
(Nigâr, Buldanlı Kemal)
Bir kadının, bir annenin hayat mücadelesi verirken toplumun onu nasıl da acımasızca kötü yola ittiğinden bahsediliyor.
DEKOLMAN
Toplumdaki kast sisteminden, alın terinin sömürülüşünden, Batı karşısındaki özgüvensizliğimizden bahsediliyor.
*HAKKIMIZI YEDİRMEYİZ!
(Hacı Lütfü Bey)
Din kisvesine bürünerek insanları aldatan, sömürenlerden bahsediliyor. Hacı hoca bile olsa aldanma, hiç kimse göründüğü gibi değil, her zaman uyanık ol diyor bize.
**CANKURTARAN
(Asiye, İbrahim, Dr. Mutena Cankurtaran)
Yoksul, köylü, çaresiz insanları ve kadının değersizliğini konu edinmiş. Yine insan sağlığından çok parayı önemli gören doktorları hedefe almış yazar.
ÇİRKİNCE
Nüfus mübadelesi sadece sosyolojik yönden değil, coğrafi yönden de zarar verdi diyor.
KURTLA KUZU
(Rifat, Sevim)
Bir insanın temel hakkı olan ifade özgürlüğünün nasıl elinden alındığı ve bir insanın nasıl işkencelere maruz bırakıldığı anlatılıyor.
Masal
*BİR AŞK MASALI
(Melike, Derviş)
Çok güzel bir aşk masalı... Okurken keşke kısa olmasaydı biraz daha genişletilseydi dedim. :)
DEVLERİN ÖLÜMÜ
Yazar, güçlü olan hayatta kalır felsefesine değinmiş.
*KOYUN MASALI
Verilmek istenen mesaj yönüyle bana Hayvan Çiftliği'ni 
Hayvan Çiftliği anımsattı.
***SIRÇA KÖŞK
Bu masal önce Ali Baba Dergisi'nde yayımlanmış. Ancak devlete başkaldırı olduğu gerekçesiyle yasaklanmış. Kitaba adını veren masal, kitabın en sonunda yer alıyor. Okurken muhteşem bir sembolizm diliyle karşılaştım ve yazarın edebiyatına, zekasına hayran kaldım. Sistem insan beynini öyle kuşatmıştır insanı öyle kör, dilsiz bırakmıştır ki, kişi saydam olan camın içini göremez, camın kırılgan olduğunu idrak edemez hale getirilmiştir.
·
92 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.