Tarihsel süreç içerisinde kendisini birçok kere yeniden var eden ve farklı coğrafyalarda farklı kodlarla bunu başaran siyasal İslamın mercek altına alınışı Roy'un çalışmasında kendisine farklı bir alan buluyor. Nitekim siyasal İslamın basiretsizliğini, etki alanlarının artmasına karşılık düşünsel olarak cılızlaşıp sıradanlaşmasını irdeleyen Olivier Roy için yargı gayet net:
"İslamcılık, tarihsel bir başarısızlıktır. Ne İran'da ne de Afganistan'ın kurtarılmış bölgelerinde yeni bir toplum ortaya koymadı."
Kitabı okurken bazı noktalarda müellife istemsizce karşı çıkabiliyorsunuz. Söz gelimi, yeni bir toplum arzusuyla eylemde bulunanlar elbette vardır ancak bunlar eskiye dönüş özlemiyle hareket edenlerin yanında en az hareketin kendisi kadar sönük kalacaktır. Kaldı ki üzerinde uzlaşılamamış bir idealin taraftarları da nihai olarak büyük ölçüde birbirine yabancı modeller olup çıkacaktır.
Dolayısıyla muarızı olunan konu hakkında kitap boyunca hummalı bir münazara tadı da alabiliyorsunuz. Bunu da kütüphanenize katabilirsiniz.
Bütün bunlarla birlikte, hâlâ süren kavmiyetçilik sevdamıza bu gözle bakınca siyasal İslamın Z raporunu da yine Roy'dan alıyoruz: İflas!
