Filibe Lokantası
Çemberli taştan Beyazıd'a gelirken tramvay caddesinde, sağ kolda meydana yakın bir yerde set üzerinde birbirine benzeyen dükkânlar, imalâthaneler vardır. Bîr kısmını kunduracılar öteki kısmını küçük sınaat erbabı işgal eden bu harap dükkânlar arasında bir lokanta vardır: Filibe lokantası. *** Lokanta denince camlı, kepenkli bir dükkân sanmayınız, iç içe giren eski bir imalat‐haneden ibaret. *** İçeri girer girmez karşınızda yemek dağıtılan büyük, gişe taklidi bir yer görürsünüz. Bu gişe taklidi yerin sağ tarafında bir metrelik ufak bir koridor vardır. Bu koridor pencereleri demir parmaklıklı iç içe iki salona açılır. Bu iki salonun her tarafı Türk, Bulgar renkleri, kâğıtları, defne dalları ile süslüdür. Duvarlarda yeni bulgar kıraliçesinin resmini gösterir bir takvim, Bulgar kahramanlarının resimleri, Bulgaristan haritası vardır. Üstleri kırmızı beyaz satrançlı temiz bezlerle örtülü masalar etrafına mütevazı iskemleler dizilmiş; üstlerine bardaklar, sürahiler, tabaklar konmuştur. Öğle zamanı buraya girdiniz mi iğne atacak yer bulamazsınız. Erkekli kızlı birçok genç burada neşe içinde yemek yerler, konuşurlar, şarkı söylerler. Burası İstanbul Darülfünununa (Dişçi mektebine ) mensup Bulgar talebenin yemekhânesidir. İçtimaî hayatların inkişafında içtimaî muhitlerin tesiri asla inkâr olunamaz. Türk içtimaiyetinin inkişafı için bir iki bayağı politika muhitini istisna edecek olursak bu millete inkişafı için hiç bir içtimaî muhit verilmemiştir. *** Garbın bugünkü olgun inkişafını hazırlayan, tarihi Osmanlı tarihi kadar uzun olan fikir ve cemiyet muhitleridir. Bir milletin içtimaîleşmesi uzvî bir hâdise gibidir. Her uzvî hâdise gibi içtimaîleşmek ve tekâmül etmek de bir muhite muhtaçtır. İçtimaî manada tekâmül etmemiş olan milletlerin siyaseti kaba komitacı, haris entrikacı siyasetidir. Türk Milletini Türk gençliğini politikaya sevk etmeden önce ona içtimaî inkişaf ve tekâmülünü temin edecek muhiti vermek lâzımdır. *** Başka memleketlere göre ucuz vs yakın olduğu için Türkiye'ye diş hekimliği öğrenmeye gelen Bulgar misafirlerimizin Filibe lokantası takdir ve dikkate değer. Filibe lokantası yalnız karın doyurmak için açılmış bir lokanta değildir. Bu lokanta milli bir mefkûre ihtiyacına cevap veren bir yerdir. Buraya gelen Bulgar talebe burada yalnız ana dilini duymakla bahtiyardır. Burada müşterek Bulgar mefkuresini konuşmakla zevk duymaktadır. Söylediği şarkılarda Bulgar köylüsünün neşesini, Bulgar milletinin ıstırabını ve sevincini tatmakla heyecan duymaktadır. Ve nihayet yirmi metre murabbaını geçmeyen bu harap yer Bulgar kanının, Bulgar ahlâkının, Bulgar mefkuresinin Türkiye'de bulunduğu müddetçe inkişafı için en samimî, en uygun bir muhittir.
Bulgar Misafirlerimizin velev ki bilmeyerek olsun bize verdikleri bu ders bizi artık dürtmeli, harekete getirmelidir. Türk genci, Türk darülfünunlusu inkişaf ve tekâmül için muhite, teşkilâta muhtaçtır. Bu muhit yalnız mefkurenin ilmin, şuurun muhiti olmalıdır. Muayyen bir şahıs veya muayyen bir zümrenin gölgesine sığınan muhitler, teşekkürler şahıs veya zümreler kadar fanidir. Halbuki, bir milleti yaşatacak, ona mücadele kabiliyeti verecek hâdiselerin fani değil, ebedî olması lâzımdır. Türk genci bir mefkureye muhtaçtır. Bu mefkure ırkımızın istikbalinin zarureti, ve bizim müşterek duygu ve ihtiyaçlarımızın ifadesi olmalıdır. Türk genci Türklüğü ve Türk inkılâbını yaşatmak için inkılâpçı muhitlere muhtaçtır. Biz kat'iyetle iddia ve ilan ediyoruz ki Türk gencine böyle bir muhit verilmemiştir. Halbuki biz inkılâbın şuurunu benimsemek, iliklerimize kadar ulaştırmak mecburiyetindeyiz. Millî mefkure bizde bulunmayan bir çok hassalar ister. Atsızlığı, mertliği, vavatan için fedakârlığı emreder. Vatan ve inkılâba maddî bağlar ve kan bağlarıyla bağlı olanların hıyanetini biz gözümüzle gördük, kulağımızla işittik. Millî mefkureye sadakat, millî mefkureye esirlik kanunlarla, emirlerle olmaz. *** Biz teşkilâtı esasiye kanununu kurarken Türk içtimaiyatının, Türk mefkuresinin türesini kurmak mecburiyetinde idik. Büyük zafer bizi sarhoş etmiştir. Her şeyi hükümet adamlarından beklemekteyiz. Bu adamların içten gelecek duyguları kavanunlarla yaratmalarına imkân yoktur. İçten gelecek duyguları müşterek muhitler yaratabilir. Bu itibarladır ki eski Isparta ve Atinalılar müşterek yemekler yerlerdi. Bu itibarladır ki; Almanya, İngiltere ve Fransa'da akademiya ocakları bundan asırlarca önce kurulmuştur. Şehir stadları ve plajlar için bütçelerinden para ayıran şehirler utansın. Ж Reisicumhurun işaret ettiği darülfünun arkasındaki talebe yurdu elan açılamadı. Spor meydanlarının, dans salonlarının açılmasında nutuklar verenler utansın! Bu adamlar İstanbul'da mütevazı birer talebe yurdu açarak kendi vilâyetlerinin çocuklarını han, kahve köşelerinden kurtaramaz mıydılar? Bulgar misafirlerimizden ibret alalım! Hepimiz utanalım...
·
53 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.