Faydalı Bilgiler Yumurtlama ...
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
Sperm Yumurtaya Nasıl Ulaşır ?
Spermin Yumurtaya Ulaşarak Sperm İle Yumurtanın Birleşmesine Döllenme Denir .
Döllenme sürecinin karmaşık olduğunu ve çeşitli faktörlerin spermin yumurtaya ulaşma başarısını etkileyebileceğini unutmamak önemlidir. Bunlar arasında sperm kalitesi, yumurtlama döneminde cinsel ilişki olması, genel üreme sağlığı ve doğurganlığı etkileyen altta yatan sorunlar yer alır.
Boşalma sonrası spermin yolculuğu nasıldır ?
Ejekülasyon-
Boşalma:
Boşalma sonrası Semen (meni),koagülasyon Adı Verilen Bir Süreçle Pıhtılaşır. Bu, Semenin Bir Jel Kıvamına Dönüşmesine Neden Olur .
Koagülasyon, sperm hücrelerini korumaya yardımcı olur ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların yayılmasını engeller. Ancak, bu pıhtılaşmış semen daha sonra prostat bezinde bulunan enzimler tarafından sıvılaştırılır. Bu süreç, 20 ila 30 dakika içinde gerçekleşir ve bu şekilde sıvı hale gelmiş semen, spermlerin daha kolay hareket etmesini sağlar.
Prostat bezinde bulunan ve sıvılaşmayı sağlayan enzimler, fibrinojeni parçalayan plazminogen aktivatörü (PA) gibi enzimlerdir. Bu enzimler, pıhtılaşmayı gerçekleştiren koagülasyon faktörlerini çözer ve semenin sıvılaşmasını sağlar. Bu süreç, spermlerin yumurtaya ulaşma şansını artırır, çünkü sıvılaşmış semen spermlerin hareket etmesini ve rahim ağzından fallop tüplerine doğru ilerlemesini kolaylaştırır.
Sonuç olarak, boşalma sonrası semenin ilk aşamada pıhtılaştığını, ancak prostat enzimleri tarafından sıvılaştırıldığını söyleyebiliriz. Bu döllenme sürecinde sperm hareketliliğini ve başarısını etkileyen önemli bir adımdır.
Vajende sperm: Vajinaya girdikten sonra, sperm hücreleri kadın üreme yolundaki yolculuğuna başlar. Meninin alkali pH’si spermleri vajen asiditesinden geçici olarak korur, vajinada kalan spermler iki saat içinde ölür. Spermlerin %35’i geri akımla kaybedilir.
Spermin rahim ağzından geçişi: Sperm rahim ağzından (serviks) rahime doğru hareket eder. Serviks, adet döngüsü sırasında kadınlık hormonu olan östrojen etkisiyle kıvamı değişen mukus üretir. Yumurtlama zamanı civarında, mukus incelir, yüksek oranda sulu (>%96) ve daha kaygan hale gelir ve spermin yüzerek geçmesi için uygun bir ortam yaratır. Mukusun su oranı sperm geçişi ile doğrudan ilişkilidir. Bu mukus spermin rahim ağzından üreme sistemine geçişini kolaylaştırır. En yüksek sulu mukus üretildiği gün yapılan cinsel ilişkide gebelik oranı daha yüksektir. Rahim ağzının mukusu hareketi kötü olan ve morfolojisi bozuk spermlerin geçişini engeller. Rahim ağzındaki mukozal katlantılar rahim iç boşluğuna doğru uzanan kanallar oluştururlar. Sperm bu kanallardan geçer.
Rahim Kasılmaları-Orgazm: Boşalmadan 90 saniye sonra sperm rahim ağzından içeri rahime ulaşır. Rahim, özellikle orgazm sırasında, spermin üreme kanalına daha fazla ilerlemesine yardımcı olan ritmik kasılmalar yaşar.
Spermin canlılığı: Spermler rahim ağzındaki kanallar içinde mukusun en optimal olduğu yumurtlama döneminde 1-3 güne kadar hayatta kalabilir. Bu süre zarfında rahim ağzındaki mukus sperm canlılığı ve hareketliliği için destekleyici bir ortam sağlar ve spermler için 72 saate kadar depo görevi görür.
Spermin hareket hızı: Sperm hücreleri vajinaya boşaldıktan sonra rahim ağzı, rahim ve tüplere doğru kendi hareketleri ile dakikada 2.7 mm ilerler. Spermin döllenmenin gerçekleşebileceği fallop tüplerine ulaşması yaklaşık 65-70 dakika sürer. Sperm transportu yumurtanın olduğu taraftaki tüpe daha fazladır.
Spermin fallop tüplerine ulaşması: Spermin nihai varış noktası, döllenmenin gerçekleştiği fallop tüpleridir. Sperm hücreleri, kendi hareketlilikleri ve tüp kaslarının kasılmalarının yardımıyla fallop tüplerinde yüzerler. Sperm rahim ağzındaki mukustan fallop tüplerine doğru 5 dakika içerisinde geçer.
Tüplerin iç yüzeyindeki mukozal katlantılar ve mukus spermin tüp içinde geçişini yavaşlatır, böylece fallop tüpünde sperm varlığını uzatır ve birden fazla spermin yumurtayı döllemesini engeller. Boşalma sonrası menideki 200-300 milyon spermden yalnızca bir kaç yüz adedi (<1000) yaklaşık % 1’i yumurta ile döllenme olayının gerçekleşeceği bölge olan kadının tüplerine ulaşır.
Tüplerde sperm depolanmaz. Tüplerin iç yüzey hücreleri spermin dölleme yeteneği ve hareketliliğini korumak için en uygun ortamdır. Ancak spermlerin normal hareketi ve morfolojisi tüplerden geçişi garanti etmez.
Sperm nasıl dölleme yeteneği kazanır?
Spermin dölleme yeteneğini kazanması için önce bazı aşamalardan geçmesi gerekir;
Kapasitasyon: Spermin üreme kanalları içinde dölleme yeteneğini tam olarak kazanması ve dölleme için uygun hale gelme sürecidir. Sadece kapasitasyon sürecini tamamlayan spermler tüpün ampulla bölgesine doğru ilerleyebilirler. Kapasitasyon spermin hızını artırır.
Hızın artması yumurta dış zarı olan zonayı geçebilmek için kritik bir faktördür. Kapasitasyon süreci ortalama 7 saat sürer.
Sperm yumurtanın olduğu yere ulaştığında veya çatlamış yumurtanın foliküler sıvısı ile temas ettiğinde daha ileri ve ciddi değişimler geçirir. Kapasitasyonun bir kısmı erkek kanalları olan epididimde bir kısmı da kadında rahim ağzındaki mukustan geçerken gerçekleşir.
Her ne kadar kapasitasyon spermin kadının genital kanalında geçireceği değişiklikler olarak tanımlansa da sperm laboratuvarda özel sıvı ortamlarında kısa bir süre bekletilince dişi üreme kanalında olmadan da dölleme yeteneği kazanabilir. Laboratuar ortamında kapasitasyon için gerekli süre 2 saattir.
Akrozomal Tepkime: Sperm yumurtaya yaklaştığı zaman meydana gelir, bu spermin yumurta zarını geçmesi için gereklidir. Sperm yumurta zarını eriten bir enzim olan AKROSİN salarak zarı geçer. Kapasitasyonu tamamlayan sperm akrozom reaksiyonu ile yumurta dış zarı olan zona pellusidaya bağlanma ve hiperaktif hareket özellikleri kazanır.
Spermin yumurtayı döllemesi nasıl gerçekleşir?
Spermin yumurtayı döllemesi tüpün ampulla bölgesinde gerçekleşir.
Döllenme olayı dört aşamada olur;
Spermin yumurta ile teması
Spermin yumurtaya girişi (penetrasyon)
Yumurtanın aktivasyonu
Yumurta ve sperm çekirdeklerinin kaynaşması
Sperm ile yumurtanın döllenmesini etkileyen faktörler nelerdir?
Döllenme süreci karmaşık bir olaydır ve birçok adım ve mekanizma içerir. İşte döllenmenin genel adımları ve bazı etkileyebilecek faktörler:
Sperm Üretimi: Sperm, erkek üreme sistemi içinde testislerde üretilir ve olgunlaşması için epididimiste depolanır. Sperm, spermatogenez adı verilen süreçte üretilir ve yaklaşık 64-72 gün sürer. Bu süre boyunca sperm hücreleri olgunlaşır ve hareketli hale gelir. Çocuk sahibi olabilecek erkeklerde günde yaklaşık 200-300 milyon sperm üretilirken ancak bunların yarısı veya 100 milyonu canlı sperm haline dönüşür.
Sperm erkek yumurtalıkları olan testislerde üretilmeye başladıktan 72 gün sonra epididime ulaşır. Epididim testislerin hemen arkasında yoğun bir şekilde dolanmış durumdaki ince mikroskobik tüplerden oluşmuş testis boyunca uzanan bir eklenti organıdır. Sperm epididim boyunca ilerlerken olgunlaşır, dölleme yeteneği ve kendi kendine hareket edebilme yetisi kazanır. Semen analizinde elde edilen sonuçlar haftalar önceki bu olayları yansıtır.
Sperm Kalitesi: Sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisi (şekli) gibi sperm parametreleri, döllenme başarısını etkileyebilir. Düşük sperm kalitesi veya sperm bozuklukları döllenme olasılığını azaltabilir.
Cinsel İlişki Zamanlaması: Döllenme için en uygun zaman, kadının yumurtlama dönemidir. Yumurtlama, kadının yumurtalıklarından bir yumurta hücresinin salınması anlamına gelir. Sperm, cinsel ilişki sırasında vajinaya boşaltıldığında, kadının üreme sistemi boyunca ilerler ve yumurtlama gerçekleştiğinde yumurtayı döllemek için hazır olur. Yumurtlama döneminde cinsel ilişkiye girmek, spermlerin yumurtaya ulaşma olasılığını artırır. Yanlış zamanlama, döllenme olasılığını azaltabilir.
Rahim kanalları: Yumurtlama gerçekleştiğinde, olgunlaşmış bir yumurta yumurtalıktan salınır ve fallop tüplerine doğru ilerler. Fallop tüpleri, sperm ve yumurta hücresinin buluşması için bir geçit görevi görür.
Sperm Yolculuğu: Spermler, vajina boyunca rahim ağzına doğru hareket eder. Rahim ağzı, spermin rahim içine geçişini sağlamak için servikal mukusu salgılar. Spermler rahime geçtikten sonra, rahimde hareket ederek fallop tüplerine doğru ilerler.
Döllenme: Sperm fallop tüplerine ulaştığında fallop tüplerinde bulunan yumurta hücresi ile buluşur. Sperm yumurtayı başarıyla döllerse döllenen yumurta hücresi-embryo fallop tüplerinden rahim boşluğuna doğru ilerler ve rahim içine giderek rahim duvarına tutunur. Embryonun rahim duvarına yerleşmesi ile gebelik gerçekleşmiş olur. Döllenme sonrası rahim duvarına tutunma yaklaşık 5-6 gün sürer.
Genel Üreme Sağlığı: Genel sağlık durumu döllenme sürecini etkileyebilir. Örneğin, obezite, diyabet veya hormonal dengesizlikler gibi sağlık sorunları döllenme olasılığını azaltabilir.
Doğurganlık Sorunları: Bazı kadınlar veya erkekler doğurganlıkla ilgili sorunlar yaşayabilir. Kadınlarda tüplerin tıkalı olması, endometriozis gibi rahatsızlıklar veya erkeklerde sperm üretimiyle ilgili sorunlar doğurganlığı olumsuz etkileyebilir.
Yaş: Kadınların doğurganlık potansiyeli yaşla birlikte azalır ve ilerleyen yaşlarda yumurtlama düzensiz olabilir. Erkeklerde de yaş sperm kalitesini etkileyebilir.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.