Atatürk başlı başına bir devrimdir. Yüzyıllardır hastalanmış bir devletin nihayete ermesiyle, onun kanından ve canından yeni bir devlet çıkartmanın ismi ve hikayesidir. Peki, devrimi neden başarılı oldu? Yahut niye ondan öncekiler başarılı olmadı da, başarı yükü ona kaldı? Her devrim zordur. Her devrim beraberinde zorluk, mücadele, halka bir hareket ve ruh getirir. Atatürk devriminden önce de bu topraklarda nice devrim ve devrim niteliği taşıyan olaylar vuku buldu. Ancak Atatürk devrimi diğerlerine nispetle farklıydı. Çünkü bu devrimi hazırlayan çetin koşullar, diğerlerinin nispeten daha narin koşullarına göre devrimi daha da hızlandırdılar. Birinci Dünya Harbi’nden sonra Osmanlı Hükümeti bir antlaşma, Mondros, imzaladı. Bu antlaşmadan sonraki aylarda İzmir’in işgali ile Anadolu’nun dört bir yanında işgaller başladı ve Türkler Sevr antlaşmasının koşullarına hapsedilmek istendi. Oysaki, bunlar hukuksuzdu ve bir milletin yok edilmesini hedefliyordu. Anadolu ise bu ahvale sessiz kalmayacak; kanla, silahla ve nice başla bu toprakları koruma yoluna gidecekti. İşte 19 Mayıs 1919 günü Samsun’a çıkan Gazi, Anadolu’nun ahvalini yakinen gördü ve takip etti. Çeşitli kumandanlar ile mektuplaştı ve Amasya’da yayınlayacağı bildiri ile başlayacak dört yıllık bir yolculuğa çıktı. Erzurum ve Sivas’ta kongreler yaptı. Anadolu’nun muhtelif yerlerinde yanmış bulunan Kuvayı Milliye ateşinin tek elde topladı. Yetmedi. 1920’de bir meclis açıldı ve “hakimiyet kayıtsız, şartsız milletindir!” denildi. Meşrutiyet ile birlikte gündeme gelen fırkacılık kesinkes reddedildi ve vatanın kurtulması ve müdaafisi için her nevi görüşten insan yekvücut oldu. Devrimi hazırlayan etmenler böyleydi ve bu etmenlerin en önemlisi belki de, bu devrimin aşağıdan yukarıya yani halktan padişaha yapılmış olmasıdır. Tanzimat’taki gibi bu gücü halka padişah vermemiş, halk kendisi almıştı. Meşrutiyette bir halk hareketi sayılabilirdi. Tabii genellikle halktan “havas” olarak ayrılan münevver takımının eseri olsa da, halkın coşkuyla kutladığı hürriyetti meşrutiyet. İstiklal sağlanmıştı. Sırada onu elde tutmak vardı. Zaten öncesinde yürürlüğe giren bir meclis bulunmaktaydı. Şimdi devletin yönetim biçimi seçilmeliydi. 1921 anayasasında “egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir!” ilkesi kabul edilmişti. Buna göre en uygun sistem olarak cumhuriyet seçildi. Cumhuriyet başlı başına bir zaferdir. Hem Batıya, hem Doğuya, hem de içimizdeki türlü türlü hayranlara. Batıya bir zaferdir. Çünkü onun emperyalist emellerine karşı bir “biz de varız ve buradayız” narasıydı cumhuriyet. Bizi medeniyet dışı ve barbar gören Lloyd gibilerine karşı en büyük cevaptır; kendi topraklarımızda özgür bir şekilde yaşamak. Aynı zamanda Doğuya karşı bir zaferdir bu. Çünkü Rusya’nın amaçladığı blokta yer almadık ve milli egemenliğin her şeyin üstünde olduğunu kanıtladık. İçimizdekilere karşıysa en büyük zaferdir; birilerinin mandasında veya sömürgesinde olmadan özgürce nefes almamız. Devrim zorsa da, onu devam ettirmek daha da zordur. Çok kuvvetli bir irade ister. Zira devrimlerin baş düşmanları gericiler yani irticacılardır. Onlar devrimi kendi emellerine hizmet ettiği ölçü de sever ve benimser. Onlar için hudut, kendi menfaatleridir. Ondandır ki, bir devrimi nihayete erdirmek için gerici her türlü zihniyetin işlevi kaldırılmalıdır ki, devrim muvaffak olsun. Zira Atatürk de bunu yapmıştır. Sözün kısası Atatürk devrimine giden yolda neler yaşanmış, sonrasında neler vuku bulmuş gibi soruların cevabını alabileceğiniz; derin mütalaalar akabinde yazıldığı her satırından belli olan bu kitabı okumanızı tavsiye ederim. Zira kanımca, Atatürk Devrimini her Türk genci okumalıdır. Yakın tarihimizin böyle büyük bir olayını bilmemek bizlerin ayıbı olur. Buradan merhum Tarık Zafer Hocamızı da anıyoruz. Böyle nice hocaların aramızdan çıkması dileğiyle...

Devrim Hareketleri İçinde Atatürk ve AtatürkçülükTarık Zafer Tunaya · Kronik Kitap · 202351 okunma

·

57 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Prangalı Gezgin