Prens’in pek çok okuru, onun, gaddarlar için bir kişisel gelişim kitabı olmasını bekler. Ama kitap bundan çok daha derindir. Niccolo Machiavelli bazen acımasızlığı ve ikiyüzlülüğü savunmasına rağmen, aslında zoru ve hileyi ne zaman ve nasıl kullanacağını bilenleri över. Güçlü ve etkili bir yöneticinin devletin çıkarlarına en iyi nasıl hizmet edebileceğini açıklar. Öğütleri herhangi bir kişiye değil, prenslere, yani eylemleriyle uyruklarının kaderini belirleyen yöneticileredir. Bu tür kişilerin çok titiz olmalarını önerir. Onlar hızlı ve etkili harekete geçip en iyi olanı yapmalıdırlar. Hatta bazen geleneksel ahlakı önemsememek, devlet için en iyisi olabilir. Machiavveli, memleketi Floransa’da başarılı bir devlet adamıydı. Ne var ki, 1513’te güçlü Medici ailesine karşı komplo kurmakla suçlandı. Hapse atıldı, işkence gördü, ardından kentin hemen dışına sürgüne gönderildi. Anlaşılan, yeni prenslere bir danışman olarak uygunluğunu göstermek için Prens’i yazmıştı. Siyasal yaşama yeniden girmesine yardım edecek bir tür kartvizitti. Yazık ki bu bakımdan işe yaramadı ve umduğu konumu elde edemedi. İlk kez 1532’de, Machiavelli’nin ölümünden kısa süre sonra yayımlanan Prens, her zaman tartışmalı bir kitap olmuştur. Bugün, siyasette “kirli ellerin” kaçınılmazlığına ilişkin tartışmalarda sıkça anılır ve “Makyavelci” sıfatı yanlış bir biçimde, kişisel çıkar peşinde kurnazca koşmayı tarif etmek için kullanılır. Prens, “prenslere tutulan ayna” yani yöneticilere öğüt ve telkinde bulunan kısa yazılar türünde yazılmıştır. Rönesansta bu tür popülerdi ve tipik olarak cesaret ve merhamet gibi erdemleri tavsiye ediyorlardı. Machiavelli’nin öğüdüyse tam tersiydi; ona göre başarılı bir prens iyi olmayı değil, hızlı ve gerektiğinde acımasız önlemler almayı öğrenmelidir. Başarılı bir prens, dürüst gibi görünmeye faydalı olsa bile, yalnızca işine geldiği zaman sözünü tutmalıdır. Başkalarının kendisine kurduğu tuzakları fark edip kurtulmak için bir tilki gibi davranmalı, bazen de etrafını saran kurtları korkutmak için aslan gibi hareket etmelidir. Mesaj şudur; bir prens canavar gibi davranmayı öğrenmelidir; ki bu, prenslerden kendi halkına ahlaki açıdan örnek olmalarının beklendiği hümanist geleneğe bir meydan okumadır.

PrensNiccolo Machiavelli · Say Yayınları · 201814.8k okunma

··

347 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

M