Gazetenin 50/1914 tarihli sayısında yine Kürtler ve Ermeniler başlıklı diğer bir yazı bulunmaktadır. Kürtler ve Ermeniler arasın- daki dostluktan yola çıkarak, bu iki halkın ortak hareket etmesi ge- reği Meşrutiyet gazetesinde sürekli ele alınan önemli bir konudur.
Hem Şerif Paşa, hem de Meşrutiyet gazetesi ülkedeki Türk ol- mayan ulusların geleceğini bir bütün olarak görmektedir. Gazete, önce İttihat ve Terakki idaresinin ortadan kaldırılması, daha sonra her ulusa kültürel ve idari bir özerklik verilmesiyle sorunun çözü- leceği görüşündedir. Gazetenin son sayısında yayımlanan Kürtlerin İsyanı ve Nedenleri başlıklı yazıda bu görüşler daha net olarak ele alınmaktadır. 1914 yılında Bitlis yöresinde Mola Selim önderliğinde patlak veren Kürt isyanının etkisiyle kaleme alınan bu yazıda, bir Kürt şeyhinin Kürt sorunu konusunda Bâbıâli'den bazı önerilerde bulunduğu belirtiliyor. Gazetede adı verilmeyen bu Kürt şeyhinin önerileri arasında; eğitimin Kürtçe olarak yapılması, tümüyle Kürt- lerden oluşan bir yönetimin kurulması ve köken itibariyle Kürt olan memurların yöreye atanması gibi öneriler bulunuyor. Diğer yandan Rus sınırını korunması için Kürt bölgesinde bir ordunun kurulması da bu öneriler arasında yer almaktadır. Bir özerklik statüsünün işa retleri olan bu görüşler, Şerif Paşa'nın Kürtler konusundaki düşün celeriyle tamamen çakışmaktadır.. Şerif Paşa'nın devlet adamlarına gönderdiği mektuplardan birisi de 16 Nisan 1914 Sovyet Dışişleri Bakanı'na gönderdiği bir mektuptur. Kürt tarihçisi Celîlê Celil'in Rus arşivlerinde bulduğu bu mektup 1914 yılında Bitlis yöresinde meydana gelen Mola Selim Ayaklanması konusunu ele alır. Kürt- Rus ilişkilerine önem veren Şerif Paşa mektubunda Kürt lideri Mola Selim'in İttihatçılara teslim edilmemesini rica eder. Şerif Paşa bumektubunda Kürtlerin devlete karşı ayaklandıklarını ve Ermeni- lere karşı her hangi bir kin ve nefter gütmediklerini de belirtir.191 Şerif Paşa'nın 1914 yıllarında savunduğu bu görüşleri, 1918 yılında yani ülkenin tamamen parçalandığı bir sırada daha radikalleşecek, Kürtlerin ayrı bir devlet kurma biçimindeki bağımsızlıkçı ülkülerle beslenecektir
26 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.