1774, Goethe, Genç Werther'in Acıları
Johann Wolfgang Von Goethe Genç Werther’in Acıları
Herkese merhaba :)
Döneminde yasaklanmak zorunda kalınan ve bölgedeki birçok genci intihara sürükleyen o kitap...
Öncelikle Genç Werther'in Acıları eserini okumak isteyen veya şu an okuyanlar için hem yazarla hem de eserle ilgili bilgi paylaştığımı önceden belirtmek isterim.
Hikayesinin vermiş olduğu acı tablo günümüzde de devam ediyor. Fakat bu kitapla ilgili yakındığım bir konuyu paylaşmadan edemeyeceğim.
Okuduğumuz her kitap ve kayda geçen her cümle insan ruhuna bir gıda gibi geliyor. Yemek yemekle o an güçlenmiyor, o an vuku bulmuyor elbette yiyeceğin vücudumuza işlenmesi... Ama anlıyoruz ki o yemek kas olmuş, yağ olmuş, güç olmuş ve zihin olmuş. Dünya klasikleri de böyle nitekim. Fakat okurlarda oluşan bir tablo rahatsız ediyor insanı. Okunulan her kitaba verilen anlamsız övgü kitabın ruhunu kaybettiriyor, okumaya hevesli her bir gencin büyük bir iştahla okumasına vesile oluyor ve ne yazık ki kitap sonunda istenilen etkiyi yaratamıyordu. Ya da bu düşünceye sahip olan tek kişi bendim :')
Karakterimiz genç Werther, hayali arkadaşı Wilhelm'e yazdığı mektupları konu alıyor. Lotte isimli genç kızımızla tanışıyor ve aşık oluyor. Kendisinin ilk başta aşık olduğunu kabul etmediğini düşünüyorum gerçi. Çünkü Albert isimli yakışıklı bir adamla evlenecektir Lotte. Fakat "Klopstock" şiirinden aynı anda bahsetmeleri Werther'in yüreğine ilk kıvılcımları düşürüyor. Ta o zamandan başlıyor Genç Werther'in Acıları. Hani ilk incelemede de bahsetmiştim; her kitap yazardan bir parça taşır diye. Goethe'de bundan nasibini alıyor ve Charlotte isimli kadının gerçekleşmemiş aşkından yola çıkarak yazıyordu bu mektupları. Belki de Goethe'nin kendisini yakan yangını, bu kitap söndürmüştür, ve belki Goethe'yi dinliyoruzdur Werther'i okurken...
Karakterimize gelecek olursak ;
Unutmaya çalıştığı, unutmak için şehir değiştirdiği, fakat yolun sonunun Lotte'ye çıktığını farkettiği her an anlıyordu ona aşık olduğunu. Fakat ne diyebilirdi, ne yapabilirdi de bu aşka karşılık bulabilirdi? Elbette elden bir şey gelmiyordu.
Werther, Lotte'ye yakın olabileceğini ve mütemadiyen bu yakınlıkta huzur bulabileceğini zannediyordu. Öyle olmadı elbette. Yüreğinin Lotte'ye ait olduğunu işittiği, hissettiği ve gördüğü her an onun Albert'le evlenecek olmasını kabul edemiyordu.
Kitabımızın sonlarında Werther artık dünyanın anlamını yitiriyor, ona yaşam sebebi verecek her şeyi tek tek kaybettiğini sanıyor ve uyanmak istemiyordu adeta. Yavaş yavaş ruhunun zerresini kaybettiği o her an Lotte ve Albert aşkına şahit olmaktan başka bir şey yapamıyordu.
Eleştirdiğim noktada buydu sanırım; Werther'in bir kız için intihar ettiğini düşündüm ilk başta. Okurların sürekli övmesi insanda, Werther'in gerçek acılardan dolayı intihar ettiğini varsaydırıyor ilk başta. Ama ben burda aşkın metafor olduğunu düşünüyorum. İntihar eden her insan, ya yaşamındaki anlam arayışını kaybediyor ya her gün uyanmasına sebep olacak o ruhu yok olduğu için hayattan gitmesinin kayıp olmadığını düşünüyordu. Doğru ya! Sevdiğimiz insanların varlığı olmadıkça, bizi her gün mutlulukla uyandıracak ilahi bir düşünce olmadıkça insan başka ne gibi bir anlam bulurdu bu hayatta?
Acıydı bu... Acılar yarıştırılamazdı elbette. Fakat Werther'in içindeki acı hep vardı zannımca. Hikayenin başından beri Albert'le laf dalaşına giriyor, her savunduğu konuda haklı çıkmak istiyor ve insanın intihar etme sebebini haklı kılacak nedenler sunuyordu. Ve belki de hep vardı içinde intihar etmek... Dünyaya ait hissetmiyor da olabilirdi kendisini..
Bu kitap yaşamdan ayırmaktan çok, bütünleştirdi beni. Çünkü her güne uyanmamın gerçek bir sebebini biliyor ve inanıyor olsam gerek. Belki de benim anlam arayışım her zaman umut olduğunu gösteriyordu bana.
Genç Werther'e Lotte'yi bahşedemezdik, aşık olmasını sağlayamaz, Albert'le geleceklerini bozamazdık. Yaşamda elimizden gelmeyen, gelemeyen ne çok şey var. Fakat yeni bir Lotte yaratmak mümkün!
Bu kitap incelemesi; kum gibi akan bu ömrün küçük bir zerresinde bile anlamını arayanlara ve anlamını bulanlara gelsin :)
"𝑨𝒎𝒂 𝒊𝒏𝒔𝒂𝒏𝒍ı𝒌 𝒐 𝒌𝒂𝒅𝒂𝒓 𝒅𝒂𝒓 𝒈𝒐̈𝒓𝒖̈𝒔̧𝒍𝒖̈ 𝒌𝒊 𝒗𝒂𝒓𝒐𝒍𝒖𝒔̧𝒖𝒏 𝒃𝒂𝒔̧𝒍𝒂𝒏𝒈ı𝒄ı𝒏𝒂 𝒗𝒆 𝒔𝒐𝒏𝒖𝒏𝒂 𝒃𝒊𝒓 𝒂𝒏𝒍𝒂𝒎 𝒗𝒆𝒓𝒆𝒎𝒊𝒚𝒐𝒓."
( Genç Werther'in Acıları, Syf. 150 ) 
