Hıristiyanlığın enstrümanlarını kullanan tanrıtanımaz bir antrpolog, ölümle beraber insanın tarihini yazan ve onu betimleyen bir bilge... Kojeve'nin Hegel'i böyle biri. Kojeve'ye göre Hegel'in temel teması ölüm, daha doğrusu insanın ölümle bile isteye karşıya gelebilme yeteneği. Ölüm ve ona yönelebilme tarihi tarihi yapan temel etken. Hegel'in felsefesinin temelde antrpoloji olduğunu, diyalektiği yöntem olarak kullanmaktan ziyade, onu önceleyen felsefenin diyalektik olduğunu ve insanı özgürlüğe götürecek şeyin ölüm bilinci olduğunu öne sürmesiyle -benim açımdan- ezber bozucu bir kitap oldu.
