ATEŞE AŞIK "SEMENDER"
#218099953 dün 
Abdülkadir Geylani Hazretlerinin kitabını okurken "semender" geçti bir bakayım neymiş dedim SübhanAllah!ne güzel tarifler bunlar böyle.Okumanın araştırmanın gözünü seveyim.
📌Efsanevi Semender ve Tasavvurları
• Ateşte yanmayan "ateşten "beslendiği söylenen" divan şairlerinin tariflerine göre kertenkeleye veya denizatına benzetilen, "hatta hayatını ateşte idame ettiren " efsanevi bir sürüngendir.
• Ateş içinde yürüyen,ateş içinde olmaktan zarar görmeyen hatta ateşin içine girince ateşi söndüren bir sürüngen olarak tasavvur edilen efsanevi bir hayvandır.Bazıları semender ile küllerinden doğan Anka'yı semender ile karıştırabilmekte veya semenderi anka gibi bir kuş olarak tasavvur etmişlerdir.
• Kâmûs-i Osmânî semenderi" suda yaşayan vücudunun iki tarafında su ifraz eden keseleri sayesinde yürüyeceği istikameti sulayarak geçtiğinden ateşte yanmayan bir hayvan" olarak tarif eder.
• Lehçe-i Osmânî ise" suda yaşayan,soğuk tabiatlı bir canlı ... Kudemâdan birinin "ateşe girse söndürür" ifadesini halkın "ateşte yaşar" şeklinde anladığı bir hayvan" olarak tarif eder.
• Remzî ise " ateşte yaşayan, derisinden kirlendikçe ateşe atılıp temizlenebilen mendil,gömlek gibi eşyalar yapılan" bir hayvan olarak tarif etmiştir.
• Lüğat-i Naci' ise "Ateşte meskûn olur,Ateşten çıkınca ölür imiş" şeklinde tarif eder.
• İskender Pala ise: "Bu hayvanın ateşe girdiği zaman bir çeşit yağlı madde ifrâz ederek kendini koruduğu rivâyet edilir...Başka bir rivayete göre semender yalnızca ateşte yaşar ve ateşten çıkınca ölürmüş.
• T. Onay, Tuhfe-i Vehbi'yi kaynak göstererek semenderi "Koyun kadar,beyaz, zümrüd,sürh,yeşil, benefşi renkli tüyleri olan, tüyleri eğirilerek destmal, (mendil kumaş, elbise) yapılan bir hayvan" olarak tarif eder.İlginç olan şey ise semender tüylerinden yapılan giysilerin kirlenince ateşe atılarak ateşte yıkanarak temizlenmiş olmasıdır.
📌 İnanışa göre gönlün içerisinde “süveyda” denilen siyah bir nokta mevcuttur.Burası bir basiret-olgunluk merkezidir.
Kalpte var olan süveyda; diğer adıyla sevdâü’l-hıtl olan bu pıhtı, kalbin içinde siyah bir benek hâlindedir.
Eğer insan aşk ateşine tutulursa, bu süveyda denilen kara pıhtı yavaş yavaş çözülür ve kana karışır.
Bu durum,semenderin sıvı salgılamasına benzemektedir.
• Gönül ile semender arasındaki ilgiyi böyle kurabiliriz:
Gönlümüz nâr-ı gamınla çok safâlar kesbeder,
Anda bu hâlâtı görenler semender sandılar.
(Hasan Ziyâî)
• Semender ve ateş mevzuuna en benzer hâdise, şüphesiz Hazret-i İbrahim’in (a.s) kıssasıdır.
Hazret-i İbrahim (a.s), zalim Nemrut tarafından mancınıkla ateşe atılmıştır.Ancak Allah’ın yardımı ile ateş İbrahim’i yakmamıştır.Ateş İbrahim’e (a.s) serin ve selametle olmuştur.
• Burhân-ı Kātı‘da; sâm/ender yani “ateş içerisinde yaşayan” mânâsına tekabül eder semender…
• Semender;Kirlendikleri zaman su yerine ateşe atılır.Ancak orada arınır…Temizlenir.
Aslında bütün bunlar belli ki ya da belki sembolik ifadelerdir.
Ateş; meşakkatin, imtihanın kısacası zorlu hayat yolundaki insanın karşısına çıkan engellerini temsil eder.
Semender ise iç benliğini dışarı çıkarıp dış benliğiyle bütünleşen, tek bir yumruk olan insanın sembolüdür.
• Semender zevk almaz âteşin germiyyetin asla,
Anı sen ben gibi gurbette câyı nârolandan sor.’
[Aşkî]
Pek çok divanda izine rastladığımız semender, Çakerî Dîvânı’nda “cesurluğuyla” boy gösterir.
Çakeri kendisini (muhtemel bir savaş hâlinde) ölümden korkmayarak ateşe atlayan semendere benzetmiştir.
Kaynak: edebiyatvesanatakademisi.com/Icerik.aspx?a=/...
Kaynak: risalehaber.com/service/amp/sem...
·
104 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.