Ali Suavi İnkılâpçılık davasına omuz veren ve bu yükün altına bedel olarak başını koyan kişidir. Tanzimattan beridir inkılâp isteyenler vali, mutasarrıf,paşa, vezir, sefir gibi makam, mansıp sahibi Osmanlı ricalidir. Onlardan daha ilerici, daha yapıcı ve onlardan daha gür seda ile haykıran ilk sivil sesin yegane sahibidir. Halk içinden gelmiş, muallimlik ve muharrirlik yapmış; derslerinde ve yazılarında halkın anlayacağı dilde sadeliği düstur edinmiş. Siyaset, ekonomi, tarih, dil ve edebiyat, dini konular, hesap ve hendese, coğrafya gibi konularda yazılar ve eserler vermiş. Tavsiye ettiği şeyler kendisinden elli yıl sonra yeni Türkiye Cumhuriyeti devleti ile hayat bulacaktır. Dilde sadeleşmeyi ve yazım ve kavrama zorluğundan dolayı harf inkılâbını ilk tavsiye eden odur. Osmanlı medreselerinin yetersizliğini, karmaşık yapısı olduğunu ve köylününde mutlaka eğitilmesinin zaruri olduğunu ilk o dile getirmiş. Her medresenin kendine has bir eğitim anlayışı olduğu ve dini ilimler dışında riyaziye(matematik), coğrafya, tarih, cebir gibi derslerin okutulmadığını belirtir. Bu karmaşanın ortadan kalkması için eğitimin tek bir standart halinde(Tevhid-i Tedrisat ) herkesin anlayacağı sadelikte olmasını üstüne basa basa anlatır. Çok kuvvetli olmasa da din ve dünya işlerinin ayrı mefhumlar olduğuna işaret eder. Şerri ve örfi konularda çok sayıda eleştiri ortaya koyacaktır. Meşrutiyetin Osmanlı'yı kurtaramayacağını izah eder ve demokrasiyi işaret eder. Ali Suavi'nin bu tenkitlerini değil Osmanlı erkanının devrindeki inkılâpçılarının bile havsalasına sığmaz. O günün münevverleri bile onu anlamaz ve cephe alırlar. Çetin bir mücadelenin içinde bulur kendini. Amansız ve tavizsiz yapısıyla aynı şiddetle mukabele eder. Çırağan vakası ile son bulur. Arkasından çok şeyler yazılır. Mücadelesi ve fikirleri İttihatçılar ve Cumhuriyeti kuran kadroya ilham olur. Falih Rıfkı'nın anlatımıyla okunmaya değer bir kitap. İyi okumalar

Ali SuaviFalih Rıfkı Atay · Pozitif Yayıncılık · 2018139 okunma

·

27 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet karataş