Küçük Talat'ın (Muşkara) Mustafa Suphilerle ilgili yazdığı mektup
O sıra Trabzon'da bulunan Küçük Talat, Mustafa Suphilerin katledilişini, Tuapse'de bulunan İttihatçı Halil'e (Kut) yazdığı 14 Mayıs tarihli mektupta şöyle anlatmıştır:
Mustafa Suphi ve yoldaşlarının kederli durumları şu şekilde gelişmiştir.
Bunlar Kars'a geldikleri vakit güya şerefli bir şekilde karşılanmışlarsa da, bu sadece Kazım Karabekir'in bir manevrasından başka bir şey değildi. El altından Erzurum valisi Hamit Bey'le haberleşerek bu yoldaşlar Erzurum'a gönderilmiş ve hükümetin teşviki ile ve aynı zamanda Muhafaza-i Mukaddesat adı altında meydana çıkan mütegalibe ve softalar güruhundan oluşan bir heyetin arzusu dahilinde halk tarafından pek feci bir tecavüz ve kötü muameleye uğramışlardır.
Erzurum'da bırakılmadan istasyondan yola çıkarılmışlar ve Trabzon'a kadar her kasaba ve köyde yine hükümetin Müdafa-i Hukuk Heyetlerini vücuda getiren bir takım zorbaların teşviki ile çeşitli hakaretlere uğramışlardır.
Erzurum valisi Hamid bey, Trabzon Müdafa-i Heyet'i Merkeziyesine verdiği bir telgrafla alenen zavallıların imhasından bahsetmek küstahlığını gösteriyordu.
Mustafa Suphi ve arkadaşları güya Ankara'ya gitmek üzere Trabzon'a geldiler. İskelede masum halk tarafından fena hakaretlere uğradılar ve hükümetçe daha evvel ayarlanan motora yerleştirildiler. Trabzon'da elebaşı fırka kumandanı Nuri ve Erkan-ı Harb Reisi Zeki idi.
Motor Sürmene'ye gidince, Kumandan ve Erkan-ı Harbi, Müdafa-i Hukuk'taki zorbalarla birlikte hükümetin kanlı yetkisini kullandılar. Motora başıbozuk elbisesi giydirilmiş asker ve jandarma gönderdiler. Zavallıları imha ettirdiler. Bu cinayetin ve imha meselesinin sorumluları şunlardır: Üçüncü Fırka kumandanı Nuri, Erkan-ı Harbi Zeki, Trabzon Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Heyeti Merkeziyesi başkanı Hacı Ahmet, üyelerden Hacı Ali, Hafızzade Ömer ve Hakkı efendiler ve yine üyelerden vurguncu tacirlerden Hatibzade Mustafa ve yine üyelerden Danış Efendiler.
Erzurum valisi Hamit, tamamiyle teşvik edenlerdendir. Sabık Trabzon valisi Sabri Bey bu işle alakadar değildir. Yalnız zaafından faydalanılmıştır. Şark cephesi kumandanı Kazım Karabekir isteseydi bi't-tabi buna engel olurdu. Türkistan'dan gelen yüzbaşı Kazım yoldaş, Bayburt ile Gümüşhane arasında doğrudan doğruya askeri birlikleri imha ettirildiği kuvvetle söyleniyor. (Masayuki Yamauchi, Hoşnut Olmamış Adam-Enver Paşa, s. 210-211)
Sayfa 175Kitabı okudu
·
11 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.