Bakü, 3 Mart 1921
Bakü'de bulunan TKP harici bürosu, 2 Mart günü Mustafa Suphi ve yoldaşlarının akıbetini haber veren bir telgraf alır. 58 üye ve 6 aday üyenin katıldığı anma toplantısında çeşitli konuşmalar yapılır. Kaleme alınan söz tutanağına bakıldığında, Ahmet Cevat'ın (Emre) ve Kars'tan geri gönderilen Abid Alim'in yaptığı konuşmalar, siyasal ve ideolojik açıdan geç kalınmış da olsa geride kalan TKP mensuplarının durumu bir miktar kavramaya başladıklarını göstermektedir:
Ahmet Cevat yoldaş: dün akşam alınan telgrafta merkezi heyet azasından 5 erkek ve 1 kadın bir suret-i feciada şehit edildiler... Mücadeleye bütün dehşet ve fecaatini bilerekten başladığımızı, son Anadolu hadisesi, Anadolu hükümetinin içyüzünü tamamıyla gösterdiğini, dost ve düşmanlarımızın anlaşıldığını... Mazide olduğu gibi şimdi dahi anadolu hükümetinin iki yüzlü siyaset kullandığını ve merkezi heyetin bu halleri bilmekten kendilerini feda eylediklerini ve hatta bidayette üç arkadaşımızın Kars'ta bir takım bahanelerle tevkif edilmeleri Anadolu hükümetinin mahiyet-i hakikasını gösterdiğini izah ediyor.
Abid Alim yoldaş: Anadolu ve kuva-yı milliyenin hareketlerinden Anadolu hakkında iyice malûmatımız yoktu. 17'inci senede atılan şiar zenginleri yıkmak ve fukara hakimiyetini yaşatmak idi. Kemal, ...hempaları Komünizm taraftarı göründüler. Bu vaka bize, hiçbir zaman onların komünizm için çalışmadıklarını ve takip ettikleri yolu anlattı. Kars'ta iken gerçek yüzlerini saklamadılar. Bunlar İngilizlerle beraber yaşamayı tercih ettiler. Nasıl burjuvazyası düşmanımız ise, nasıl onların elleri kanlı ise, Anadolu paşa ve beylerinin de elleri kanlıdır. Paşa ve beylerin sözleri, millet meclisinde Abdülhamid siyasetine lanet ediyorlar fakat yaptıkları cinayet Abdülhamid'i sevindirdi. Her komünist bu mesele karşısında ne diyecek, lanet okuyacaklardır. Türk paşa ve zenginleri milletle beraber olamazlar. Bu yaptıkları işlerle bizi kendilerinin aleyhine çevirmişlerdir... Antanta'nın yaptığı işten daha fenalık yaptılar. Fakat Antanta aleyhine nasıl intikam uyanmış ise onlar hakkında da intikam hissi uyanmış ve uyandırılmıştır. Onlar diyecekler ki Komünist oldukları için öldürmedik. Biz öldürmedik diyecekler. Onların İngilize aleyhdar oldukları Türk amele ve rençberlerini kolayca yiyebilmek içindir. Kırmızı cereyan bidayette menfaatlerini temin ettirse de sonra kendi aleyhinde tecelli edince şimdi düşman kesildiler. Bunların ölümü: Komünist ve amele taraftarı olduğundandır (Dönüş Belgeleri)
Sayfa 189Kitabı okudu
27 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.