Tanzimat Edebiyatı ilklerine imza atan en önemli yazarlardan biri olan belki de önem sırasında ilk sırada yer alan Ahmet Mithat Efendi’nin ürettiklerini okumaya devam ediyorum.Ürettikleri edebiyatımızın ilklerini barındırır.İlk polisiye, çocuk yetiştirme üzerine yazılan ilk kitap vs.Ayrıca edebiyatınızın yeni yazarlarla tanışmasına ,edebiyatımızda yer edinmelerine vesile olan Osmanlı düşünürü ,yazarı,eğitmeni, gazetecisi,aydını aynı zamanda ilk kadın yazarımızı da edebiyata teşvik etmiştir.Fatma Aliye Hanım’la ortak bir eser vermiştir.(Hayal ve Hakikat) Yazar her tarzda roman yazmıştır.Gezi,macera, polisiye,tarihsel roman vb.Realist ve romantizm(ilk romanları)etkisi taşıyan birçok romanı,yazıyı kaleme almıştır. Müşahedat ise natüralizm etkisini taşır.Romanlarının çoğu kusurludur.Batı tekniğine sahip romanlar değildir.Kendi kişiliğini gizlemez.Çoğu romanında konuyla ilgili fikrini belirtir bazen anlatımı böler,konuyla ilgili bilgiler verir.Histeri içeren Hayal ve Hakikat romanında anlatımı bölüp sayfalarca histeri hakkında bilgiler vermiştir. Bu romanında natüralizm etkisi görülse de içinde az da olsa romantizmde barındırır, tam bir natüralist eser diyemeyiz. Müşahedat yerli hayatı yansıtmasından dolayı da birçok romanından ayrılır.Başka bir ayrıntı da kendini roman kahramanları arasına karıştırmasıdır ki bu da edebiyatımızda bir ilktir.Yani kendisi yazar olarak roman kahramanıdır ve roman boyunca bu sürer.Roman ,yazarın işe gitmek icin Beykoz’daki evinden çıkmasıyla,vapura binmesiyle,vapurda üç Ermeni kadının konuşmalarını dinlemesiyle başlar.Siranuş’un vapurda bir adamı tokatlamasıyla Ahmet Mithat Efendi bu kadınları takibe alır. Babasından kalan serveti tüketen Refet,babasının arkadaşının yanında çırak olarak çalışmaya başlar. Seyyid Mehmet Numan, Refet’i kızı Feride ile evlendirmek ister.Oysa Refet Agavni ile yaşamaktadır.Refet’e âşık olan bir kadın daha vardır o da Agavni’nin arkadaşı Siranuş’tur.Siranuş, Agavni ve Refet’ten oluşan aşk üçgeninde kimse kimseye ihanet etmez. Refet mert bir karakterdir ve patronunun kızıyla evlenmeyeceğini belirttiğinde Feride bu evliliğe Agavni’nin engel olduğunu düşünür ve onu öldürür.Bu ölüm üzerine Siranuş ile Refet evlenir.Romanlarında iyilerin kazandığı kötülerin kaybettiği bir son vardır.Kıssadan hisse kendini sezdirir ya da açık açık belirtilir.Bu romanında da kötü kaybeder. Çoğu eserini tazimatın ikinci döneminde veren ama anlayış olarak birinci dönemini kabul eden yazar için Ahmet Hamdi Tanpınar “romancıdan ziyade büyük bir roman okuyucusu”der.Bunu özellikle romanlarında meddaha yakın anlatım kullandığı için söyler ve ekler:“Türk romanını başlatandır,uzun süre Namık Kemal ve Ahmet Mithat Efendi’nin mirası kullanılmıştır.”

MüşahedatAhmet Mithat Efendi · Bilge Kültür Sanat Yayınları · 2018615 okunma

·

46 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

hernevikitap