1015 syf.
10/10 puan verdi
Yaşım otuza gelmeden edebiyatın mihenk taşı telakki edilen dünya klasiklerini okuma serüvenimin yolu ‘bilge bir derviş’le kesişti bu ay. Sürekli vaaz verir gibi sürdürdüğü sofu üslubu, aile ve din gibi konulardaki katı bulduğum vecizelerinden olsa gerek, önyargı ile yaklaşmıştım bu esere. Bu haksız ithamlarımın hepsi Anna Karenina ile akamete uğradı.
Lev Tolstoy, 28 Ağustos 1828’de Yasnaya Polyana’daki gösterişli bir malikanede, varsıl bir ailenin oğlu olarak hayata gözlerini açar, iki yaşına gelmeden annesini, sekiz yaşında da babasını kaybeder.Toprağa bağlı kölelere sahip aristokrat bir aile menşeli olması itibariyle; bu yönüyle hem köylüleri yakinen izleme imkanına sahip olmuş, hem de aristokrasi tarafından sevilip sayılan biri hale gelmiş, toplumun her kademesine hitap etmesi onu müstesna bir konuma yükseltmiştir.(Rusya’da 19 Şubat 1861’de çıkarılan yasaya kadar toprak sahipleri, toprakları üzerinde yaşayan köylülerin de sahibi sayılıyordu. Bir toprağı satın alan soylu, köylüleri de satın almış oluyordu.) Bu çok yönlülük Tolstoy’un mahiyetinde, karakter ve kişiliğinde de tezahür eder. Haddizatında bu ‘Bilge Derviş’ bazen düzen karşıtı bir anarşist gibi Ortodoks Kilisesi’ni yerden yere vurur, bazen de bir kutsal bir ülküye kendini adayan bir aktivist gibi sahip olduğu malı topraksız köylülere cömertçe dağıtır.Anlam ve bilgelik rotasından şaşmayarak gittikçe sade, basit ve gösterişsiz bir forma bürünen hayatını, ailesi tarafından “anlaşılamamaktan” muzdarip bir şekilde, evinden uzaklaşmak için sığındığı bir tren istasyonunda noktalar.Bir hayat ne kadar saygın ve onurlu geçerse geçsin ölüm başlı başına saçma bir olay işte.
Bir Aile Trajedisi: Anna Karenina
Bu elim trajedinin başaktörü esere ismini veren karakterin kendisi olan Anna; efsunlu bir güzelliğe haiz, oldukça çekici, aklıselim, amma velakin bahtsız bir kadın.Burjuva sınıfının yüksek sosyal ve ekonomik imkanlarıyla bezenmiş sıkıcı bir yaşamı, ve sevgiden ziyade çıkara dayalı yaptığı mutsuz evliliğinden bir de oğlu var. Sahip olduğu bu debdebe ve şaşa içerisinde Vronski ile yaşadığı yasak bir aşkın kıyısında gark olduğu tüm hüzün ve umutsuzluğa cesurca meydan okurken; sinsice gizli kapaklı işler çevirmez, yaşadığı duygulara riyakarca davranarak ihanet etmez.(Bundandır ki roman boyunca okurda ahlaki yargıları körüklemekten çok, kişide hayranlık ve merhamet uyandırır Anna.) İçinde bulunduğu yasak ilişkiyi gizli kapılar ardında yaşamaktan hicap duyar, bu yönüyle kabul görülen ahlaki yargıları elinin tersiyle iten tavrı cemiyetin öfkesini üzerine çeker, ve adeta toplumdan afaroz edilir.Anna’nın etrafına bir hüzün ve melankoli halesi inşa eden bu dışlanmışlık sarmalı, nedense Vronski’yi hiç mi hiç etkilemez.O, hiçbir şey olmamış gibi günlük hayatını sürdürmeye, çağrıldığı davetlerde boy göstermeye devam eder.Burjuva ahlakının çifte standardı yalnızca bu bölümlerde değil, Anna’nın karısını aldatan erkek kardeşi Stepan Arkadyaviç’in bahsi geçen bölümlerde de kendini iyiden iyiye gösterir.Hiçbir erkek, ikili ilişkilerindeki gayri ahlaki tutumlarından ötürü -eşini aldatma da dahil- bir kadın olan Anna kadar yüksek bedeller ödememiştir eser boyunca.Öte yandan, Tolstoy’un kendi hayatından otobiyografik izler taşıyan; taşradaki zengin, toprak sahibi Levin karakterinin hayat ve ölüm konusundaki sorgulama ve tartışmalarının hiçbir bölümünde eşi Kiti, bu tartışmalara iştirak etmez. Ondan beklenen tek şey, kafesteki bir kuştan beklenenden farksızdır. Bu ve bunun gibi örneklerin sağalttığı gibi; mutsuz evlilik hayatlarına, gündelik rutinlere mahkum, kendilerine uzun vadede hiçbir şey katmayacak ağır sorumlulukların altında ezilen ve erkeklere gümüş bir tepside sunulan sosyal yaşantıdan muaf tutulan kadın karakterlerle dolu bir kitap Anna Karenina. (İnsanı rahatsız eden tarafı ise, on dokuzuncu yüzyıldaki bu eşitsizliğin yirmi birinci yüzyılda hala devam ediyor oluşu.Toplumda kadınlara dayatılan her türlü çifte standart devam ettikçe, bu eserler geçerliliğini asla kaybetmeyecek.)
Eserdeki bu “mutsuz kadınlar neferi”nin başında Anna’nın vurdumduymaz ve havai erkek kardeşi Stepan Arkadyaviç’in her fırsatta aldattığı eşi Darya Aleksandrovna geliyor. Onun kadar mutsuz bir karakterden beklenenin aksine, Darya, müthiş bir ters köşe yaparak Anna’ya duyduğu sempatiyi gizlemez, Anna gibi hayatını alt üst edecek köklü bir değişimin bedellerini üstlenecek denli güçlü bir mizaca sahip olamamaktan hayıflanır.Hiç şüphesiz Tolstoy burda, Anna’yı dar ağacına çıkartan güruhun, içten içe onun kendi sıkıcı evlilik hayatındansa, aşkı seçmiş olmasının yarattığı kıskançlığa dikkat çeker.Özünde onu acımasızca eleştirenlerin derinde besledikleri arzular, onunkinden çok da farklı değildir.Anna’nın tek gayesi, özgürce kendi hayatını yaşamaktır. #221108940
Eserin sonuna yakın yüzleştiği gerçeklerle, acı hezeyanlar sarar Anna’nın kırılgan bünyesini.Hayat ve ölüm arasında ince ipin üzerinde yürüyen bir cambaz gibi gidip gelir. Onun bu sancılı hezeyanlarına şahit olurken, insan şu soruyu sormadan edemez kendine; “Gerçeklerle yüzyüze gelememek mi, yoksa gerçeklerle yüzyüze geldiğinde kendini tanıyamamış olmak mıdır acı olan?” #221752452 Akabinde çaresiz, bir çıkış yolu bulamaz Anna.Ruhunu saran fırtına bir türlü dinmek bilmez. #221757991 Tolstoy’un mürekkebi Anna’nın kanına bulanır, bu ölümsüz eser, bir dehanın ellerinde başyapıt mertebesine yükselir.
Anna’dan Sonra
Beklenilenin aksine kitap Anna’nın ölümüyle son bulmuyor.Hayat, aşığı için, sırf onun canını yakmak uğruna, kendi canına kıyan Anna’dan sonra dahi bir nehir gibi bitimsiz akmaya devam ediyor.Vronski, yaşadığı kaybın yarattığı duygusal tahribatı bertaraf etmek için kendini Ağustos 1876’da Osmanlı ile Rusya arasında patlak veren savaşa katılmak üzere yollara düşer.Kaderinin oyuncağı olma sırası ona mı gelmiştir? Bilinmez. Tıpkı kitabın başındaki gibi, yine bir tren istasyonunda, son kez görürüz onu. #221758291
Tolstoy bu güzide eseri, ölümden, savaştan ve intihardan çok daha anlamlı ve derin bir dokunuşla noktalıyor; Tanrı’nın varlığına ışık tutan iyilik mefhumu.
Açıkçası, Levin karakteri kitapta okuyucuların bünyelerine huzursuzluğu adeta ‘zerk eden’ bir karakter.Tolstoy, okuyucuyu, yaşam, ölüm, hayatın anlamı, Tanrı gibi kavramların havada uçuştuğu dipsiz tartışmalara çekerken Levin’i kullanıyor desem abartmış olmam. #221758724
Özellikle onun kendi içinde başlayıp biten Tanrı’yı bulma uğraşı, içsel monologlar halinde sayfalarca devam ederken,bunun sonunda mahiyetinde çalışan bir köylü sayesinde hasıl olması, onun bu sınıfa ve bu sınıfa verdiği kıymeti ispatlar nitelikte. Bu dev eser, geçerliliğini asla kaybetmeyecek, evrensel bir mesajla son bulur; “İyilik yap!”#221761162
Tolstoy’un hayatı ile ilgili okuduğum sınırlı kaynaktan beni en çok etkileyen anekdot, ölüm haberinin özellikle köylüler için büyük bir infial yaratmış olmasıdır. Binaenaleyh olası bir galeyanı önlemek için cenazesi yakınları tarafından apar topar gömülmek istense de kısa sürede binlerce insanın bölgeye ulaşarak, onu son yolculuğunda yalnız bırakmamıştır.
Cenaze yürüyüşünde iki köylünün taşıdığı pankart, Anna Karenina’daki son satırlarının, onun için yaşantıya dönmüş bir hayatın da son temsili olduğunu ispatlar nitelikte:
“Lev Nikolayeviç! Yasnaya Polyana’nın Yetim Köylüleri Yaptığınız İyilikleri Asla Unutmayacak!”
Sevgi ve iyilikle.
··
4 plus 1
·6.3k views
Yorumunuzdan o kadar etkilendim ki anlatamam su an suç ve cezayı okuyorum ancak bittiği gibi direk Anna kareninaya başlamak istiyorum
Gerçekten eline sağlık çok güzel olmuş 🌸 tam okumaya karar veriyordum ki kitabın çok kalın olduğunu hatırladım galiba ben Biraz daha geçiktireceğim 🤦♀️
Bu kadar kalın bir kitaba zaten “elinden bırakamayacağın” için devam ediyorsun.Öyle akıcı, zengin, çok katmanlı bir roman.Sayfa sayısı gözünü korkutmasın Sema’cığım.Beğenmene sevindim.🌸
1 next answer
O kaydeden altı kişi çıksın ortaya.Haram ederim aksi takdirde.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.