Kundera, "yavaşlık ile anımsama, hız ile unutma arasında gizli bir ilişki vardır" der ve şu örneği verir: gözümüzün önüne sokakta yürüyen bir adam getirelim. Bu adam bir şey anımsamak istediğinde ve anı uzaklaştığında, hatırlama çabası arttığında adımları yavaşlar. Buna karşılık az önce karşılaştığı kötü bir olayı unutmaya çalışan insan, sanki bulunduğu yerden uzaklaşmak istiyormuş gibi elinde olmadan yürüyüşünü hızlandırır. Yavaşlığın derecesi anının, hızın derecesi unutmanın yoğunluğuyla doğru orantılıdır. Kundera, hız/yavaşlık açısından bellek tartışmasını, günümüzün hız çağı olmasına bir eleştiri olarak açar. Bugün hızın hemen her şeyde pozitif bir özellik gibi sunulmakta olduğunu, bir yerden bir yere ne kadar hızlı ulaşırsak o kadar iyi algılandığını, otomobillerin, internetin hep daha hızlı olmasının hayatı daha kolaylaştırdığını düşünüyoruz. Bunun bedeliyse unutma hızının da doğru orantılı olarak artmasıdır. Günümüzde Alzheimer hastalığının gittikçe artmakta ve bu hastalığa yakalanma yaşının daha düşmekte olduğunu da, belleğe hızın verdiği zarar açısından görmek gerekir. Aynı romanda hedonizm, yani yaşamdan Epikurosçu bağlamda maksimum keyif alma biçiminin yavaşlıkla ilintili olduğu vurgusu yapılır. Mademe de T. ve şövalye hikâyesinde, o dönemde (on sekizinci yüzyılda) insanların tensel zevki hiç acele etmeden yaşaması ve her anın daha tadına varması, bu anların da belleklerinde aynı yoğunlukta kalmasına sebep olduğu anlatılır. Hız çağı, yaşamdan aldığımız zevki de aslında azaltmaktadır; çünkü her şeyi uçucu hale getirir. Hızla değişen gündem, belleği gittikçe zayıflatmaktadır. Kundera, yirmi birinci yüzyıla girerken belleğin çok önemli bir konu ve sorun olacağının bilincindedir. Yavaşlık'ta bugünü eleştirirken şöyle söyler:
Çağımızda unutma arzusu bir saplantı haline gelmiştir, bu nedenle, bu arzuyu tatmin etmek için hız iblisine teslim olmuştur çağımız; kendi anımsamak istemediğini bize anlatmak için hızını arttırır; çünkü kendinden bıkmıştır; kendinden tiksinmektedir; belleğin küçük titrek alevini söndürmek istemektedir (Yavaşlık, s. 102).
Can yayınlarıKitabı okudu
·
24 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.