Türkiye’de doğalcılığın ilk temsilcilerinden olan Selahattin Enis, eserlerinde genellikle Osmanlı İstanbul’unun son dönemlerini işleyen, I. Dünya Savaşı ve mütareke yıllarının yozlaşmış insanlarını toplumsal ve ahlaki yönden pervasızca gerçekçi bir şekilde eleştiren, maalesef ki unutulmaya yüz tutmuş değerlerimizden biri. Enis, kaleme aldığı son eser olan Mahalle’de savaştan yeni çıkmış yorgun bir halkı tüm yönleriyle gözler önüne seriyor. Mahalle, romanın başkişisi olan yıllarca türlü cephelerde cenk etmiş ve ölüler diyarından bir gazi olarak dönen Rüştü’nün kasvetli ve acıklı hikâyesini anlatmaktadır. Rüştü İstanbul’a döndüğünde dehşetengiz bir manzarayla karşı karşıya kalır. Oturdukları muhitte şiddetli bir yangın çıkmış, mahalleleri büyük bir yıkıma uğramıştır. Bu manzara karşısında sevdiklerine kavuşma hayalleri yerle yeksan olan Rüştü’nün çok sevdiği eşi ve en son 6 aylıkken gördüğü biricik oğlu sırra kadem basmıştır. Yurdu birdenbire gurbete dönüşmüştür onun için. Rüştü, bir gün onları bulma ümidiyle yaşam mücadelesine zor da olsa devam eder ve bir mahallede bekçilik yapmaya başlar. Süregelen bekçilik macerasında Rüştü, bu mahallede olan olaylara ve insanların hayatlarına tanıklık etmeye başlar. Bir yandan Rüştü’nün hüzünlü arayış hikâyesini okurken, diğer yandan da mahallelinin hayatlarına misafir oluyoruz. Aslında bu mahallelilerden her biri yıkılmış bir imparatorluğun farklı sınıflarını temsil ediyor. Her türden ve her sınıftan insanın hayatından kesitler görüyoruz; paşa, asker, doktor, memur… Enis, ihtiyatı bir kenara bırakarak adeta halka bir ayna tutuyor. “Bakın,“ diyor, “Bakın, siz busunuz işte!“ Müthiş bir hüzne boğsa da severek okudum, hem toplumu eleştir hem de böylesine acıklı bir hikâye anlat… Enis’in diğer işlerine de mutlaka bakacağım. Sitayişle tavsiye. “Zaten kendisi yaşayan bir adam mıydı? Taşların bile tahammül edemeyeceği ıstırapların cehennemleri arasında bütün ruhu ve beyniyle yanan bir adama artık kim yaşayan bir adam diyebilirdi?“

MahalleSalahaddin Enis · İthaki Yayınları · 2021171 okunma

··

975 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kayaberk İpek