Artık Zerdüştün ilk bölümlerine bakıp, Üstinsan kavramı hakkındaki oldukça gizemli görünen bu ifadelerin ne anlama geldiğini ele alabiliriz. Bu konuda sınırlı bir yaklaşım gütmek yerinde olacaktır, çünkü Nietzche'nin bütün eserleri dağıtıcı sistemler ya da cam bilye oyunları bakış açısıyla ele alınabilir. Bu bakış açısıyla Nietzche'nin tüm eserlerini tamamen ele almak ortaya ciltler dolusu ve gereksiz yoruma yol açacaktır ama bazı alıntılar yapmak zorundayız:
Size üstinsanı öğreteyim. İnsan, üstesinden gelinmesi gereken bir şeydir. Onun üstesinden gelmek için bugüne dek ne yaptınız? Bugüne dek her canlı kendi ötesine geçmek için çaba sarfetmiştir ve siz de insanın ötesine geçmektense, bu muazzam akıntı karşısında geriye çekilmek ve taa vahşi hayvanlara kadar geriye gitmek mi istersiniz? Bir insan için maymun ne demektir? Ya gülünecek malzeme ya da utanılacak bir şey. İşte insan da üstinsan için aynen böyle, yani yan gülünecek malzeme ya da utanılacak bir şey olacaktır. Bir kurttan insana dönüştünüz ama içinizde hâlâ o kurttan kalma çok şey var. Bir tarihlerde bir maymundunuz ve şimdi bile insan birçok maymundan daha maymundur (Z, I, 3).
Burada da kelimenin tam anlamıyla evrim-tersevrim kavramlarını, Üstinsan'ın da bu evrimin bir parçası olduğunu ve evrimin sürekliliği düşüncelerini görmekteyiz:
İşte sizlere Üstinsan'ı anlatacağım. Üstinsan dünyanın anlamıdır.... Sizlerden istirham ediyorum kardeşlerim, dünyaya sadık kalınız.... Dünyaya karşı günah işlemek artık en korkutucu şeydir ve bilinmeyenin özüne saygı göstermek de düyanın anlamından daha ötedir (Z, I, 3).
Üstinsan, “evrim olarak Güç İstenci” ve “dağıtıcı sistem olarak Güç İstenci” kavramının ayrılmaz bir parçasıdır. Dünya (kozmos) Güç İstenci'dir ve Güç İstenci'nin evriminin bir konfigürasyonu olarak Üstinsan'ı reddetmek Güç İstenci'ni ve sonuç olarak da bu konfigürasyonlardan biri olarak dünyayı, yaşamı reddetmektir. Bu nedenle, Üstinsan “dünyevi” bir olgudur, yani kozmik Güç İstenci'nin ortaya çıkardığı bir olgudur. Üstinsan'ı anlatmak, Diyonisos'u anlatmaktır ve Diyonisos'u anlatmak da bireyin içinde odak, yerel olarak en üst konumuna ulaşmış değişim, cam bilye oyunundaki tek bir bilye, oyunun devamı için gerekli olan bir bilye olarak var ola- cağı, farklılaşmamış trajedi-mutluluk içinde yok olmasını anlatmaktır. Üstinsan'ı anlatmak, Güç İstenci'ni, bu Güç İstenci'ne katılımı ve adı Amor Fati olan bu katılımın mutluluğunu anlatmanın diğer bir yoludur. Bu nedenle, Üstinsan kelimenin en doğru, mecazdan en uzak anlamıyla dünya demektir.
Böylece içinde bir çelişki barındırır gibi görülen aşağıdaki alıntı oldukça açık hale gelmektedir:
Erdemini bağımlılığa dönüştüren ve erdemi uğruna mahvolmayı göze alanı seviyorum: Bu adam yaşamak ve daha çok yaşamak istemektedir. ... Tek bir erdem iki erdemden daha büyük bir erdemdir, çünkü böylece boynuna asılacak urgana daha çok benzemektedir... Kaderini belirlemek için zarlar atıldığında utanan ve “Ben hilekar bir kumarbaz mıyım yani?” diyen adamı seviyorum. Çünkü yok olmak istemektedir (Z, I, 4).
Sayfa 365 - 366 - PdfKitabı okudu
·
156 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.