Gönderi
Foucault’nun çalışmalarında ele aldığı asıl mesele; “İktidarın gerçekte ne şekilde işlediğini inceleyebilir miyiz“ sorusudur. İktidardan kastı ise, katı kurallara bağlı, görünür ya da görünmez bir makam ya da güçten ziyade, ilişkilerdir. Öyle ki bu iktidar ilişkileri her yerdedir. Bu iktidar sayesinde sahip olunan yönetme gücü, karşı tarafın davranışlarını belirlemede önemlidir. Ki bu yönetme bir stratejiyi takip ederek, belirli taktiklerle yapılır. Modern toplumların oluşturduğu kurumların da halkın davranışlarını kendi çıkarları doğrultusunda istediği kalıba soktuğunu vurgular ve eleştirir. Dolayısıyla, bu iktidar ilişkilerini ve bunların hayata geçmesini sağlayan “yönetimselliği” incelemiştir. Ve bu yönetme meselesinde genel olarak toplumun dışına itilmiş, dışlanmış, ötekileştirilmiş kişiler yer almıştır. 18. yüzyıl sonrası normlar, kurumlar, toplumlar bu kişilere göre şekillendirilmiştir.
Daha somut bir örnekle; Panoptikon denilen hapishane modeli, her biri yan yana dizili hücrelerden oluşan, ortada bir gözetleme kulesinin olduğu, fakat dışarıdan içerisinin görünmediği bir modeldir. Mahkumlar izlense de izlenmese de kendilerini izleniyormuş gibi hissetmesini, eylemlerini sınırlayıp, ona göre davrandığı bir duruma zemin hazırlar. Bu sebeple Foucault, modern iktidar büyük gözaltıdır demiştir. Okulda, hastanede, cezaevinde her an gözetlendiğimizi bilmek, eylemlerimizi sınırlar ve özgürlüğü kısıtlar. Foucault’a göre de “gözetleme” bireyleri kontrol altında tutmanın en etkili yoludur.
İçinde yaşadığımız toplumu anlamlandırmada Foucault ve çalışmaları önemli bir yer tutar. Tabii ki onu böyle kısacık bir metinle anlatmak mümkün değil, fakat bu kitapla düşünceleri hakkında genel bir çerçeve çizebiliriz. Nitelikli ve daha ağır kitaplarına başlamadan önce fikir edinmek adına, hem her kesime hitap eden anlatım şekliyle hem akıcılığıyla öncelik verebileceğiniz, kolay okunabilen bir eser.
Michel Foucault - 21. Yüzyılın Ezber Bozan DüşünürüSelin Feldman · Karakarga Yayınlar · 202156 okunma
·
1 plus 1
·71 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.