Gerçek ve yalancı toplumsallık duygusuna harika bir örnek.
Umarız yalnızca bir anekdot olarak kalmış bir başka olay, gerçek ve yalancı toplumsallık duygusu arasındaki ayrımı daha açık seçik göz önüne serer. Bir tramvaya binerken ayağı kayan yaşlı bir kadın karlar içine yuvarlanır. Düştüğü yerden kendi gücüyle kalkamaz bir türlü, yoldan geçen onca insandan da hiçbiri koşup kadına yardım edeyim demez. Neden sonra biri gelip kadını kaldırır yerden. Derken ileriden bir başkası seğirterek yaklaşır, besbelli o zamana kadar bir yerde gizlenmiştir; kadına yardım elini uzatan kişiyi selamlayarak şöyle der: “Hele şükür, sizin gibi bir insan evladı çıktı; beş dakikadır şuracıkta dikilmiş, acaba kimse kadıncağızın yardımına koşacak mı diye bekliyorum. İlk gelen siz oldunuz.” Buradan açıkça görüyoruz ki, bir kişi böbürlenmekte, toplumsallık duygusuna sahip biriymiş gibi davranıp söz konusu duyguyu kötüye kullanmakta, gerektiğinde kendisi kılını kıpırdatmazken başkalarını yargılamaya kalkmakta, övgü ve yergilere başvurmaktadır.
Bazı durumlar vardır, öylesine karmaşık nitelik taşır ki, toplumsallık duygusunun boyutları konusunda bir karara varmak kolay değildir. Böylesi durumlarda yapılacak şey, söz konusu durumun kökenine inmektir. Böyle davrandık mı, örneğin savaşa artık yarı kaybolmuş bir gözle bakan, öyleyken binlerce askeri ölümün kucağına atmaktan geri kalmayan bir başkomutan üzerinde yargıya varmak bizim için güçlük doğurmayacaktır. Söz konusu başkomutan, kuşkusuz toplumun çıkarını düşünerek davrandığı görüşünü savunacak, çoğu kişi de ona hak verecektir. Ne var ki, davranışı için hangi nedenleri ileri sürerse sürsün, biz kendisine toplumun kusursuz bir bireyi gözüyle pek bakamayacağız.
İlgili durumlarda sağlıklı bir yargıya varabilmek için bize gereken, genel geçerli bir bakış açısıdır. Toplumun yararı, toplumun esenliği de böyle bir bakış açısını oluşturur. Bu bakış açısını benimsedik mi, söz konusu durumlarda karar vermek bizim için ancak son derece seyrek olarak güçlük doğuracaktır.
·
8 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.