15. yüzyılda Akkoyunlulara başkentlik yapmış olan Diyarbakır bu dönemde Kürdistan ve Ortadoğu da başlıca çini üretim merkeziydi. Akkoyunlular döneminde Diyarbakır'da inşa edilen "Safa" ve "Nebi" camileri burada yapılan çinilerler süslenmişti. 1473 yılında öldürülen Uzun Hasan'ın oğlu Zeynel Bey için Hasankeyf'te yaptırılan Zeynel Bey Kümbeti renkli çini tekniğiyle bezenmişti. Diyarbakır kent merkezinde çini atölyeleri, özellikle Nasuh Paşa Camisi ile Fatih Paşa Camisi arasında bulunmaktaydı. Diyarbakır dışında Lice ve diğer bölgelerde de çini ve seramik yapıldığı bilinmektedir. Nitekim Osmanlıların Diyarbakır'ı işgalinin hemen ardından 1518'de yapılan ilk tahrirde kentte bir çini atölyesinin bulunduğu saptanmıştır. Bu dönemde yerel ekonomi canlı olmakla beraber, Kürdistan'da önce Timur'un yıkımları ardından da Akkoyunlu ve Karakoyunlularla Kürtlerin sürekli savaş halinde olması yüzünden ekonomi süreklilik göstermemiş, ekonomik canlılık kesintiye uğramıştır. Nitekim yüzyılın başında köylere kadar yayılan yerel atölyeler daha sonraları ortadan kalkmış, ekonomi bağımlılığa açık hale gelmiştir. Kürtler bu yüzyıl boyunca göçebe ve yarı göçebe yaşama mahkum edilmiş, kent merkezlerinden uzaktaki köy ve dağlık yaylalarda yaşamaya mahkum kalmıştır. Cizre, Hasankeyf ve Bitlis Emirliğindeki ekonomik altyapı çökmüş yağhane, boyahane, dokuma atölyeleri üretim yapamaz hale gelmiştir. İmar faaliyetleri durmuş, köle pazarları aktif olarak kurulmuş. Ticaret ise vergilendirme nedeniyle kısmen ayakta kalabilmiştir, Kürt aşiretleri daha çok hayvancılık yapmış, tarımsal üretimden uzak kalmıştır.
Sayfa 127 - NûbiharKitabı okudu
·
27 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.