Bir kitapçıda rafta gördüğümde, her zamanki kitap seçiciliğim tutmuş; "Sapiens tutunca bunu bastılar" deyip yanından burun kıvırıp geçmiştim. Lakin sonra ilgi duyduğum bir konu olduğu için çekimine kapıldım. Adana'da popüler bir kitap mağazasında tekrar karşılaştığımda kitabın gerçekten kitap gibi koktuğunu fark edip kokusunu içime çekip durdum. Meğerse işin sırrı, aralardaki kuşe formalardanmış. Çocukluğumda eve götürür götürmez kokladığım Bilim ve Teknik dergileri gibi kokuyordu. Velhasıl, 23 Ekim'de kütüphanemin "Aydınlanma Asansörü" adını verdiğim rafında yerini bulunca hemen okuma sıramda torpil yapıp en öne aldım. Elbette kokusu nedeniyle! Okumaya başladığım andan itibaren, bu kitabın Sapiens ile alakasının olmadığını anlamam bir oldu. Zaten ondan çok önce yazım ve basım çalışmaları başlamış. Kapitalizmin bir günah çıkarması niteliğindeki Hayvanlardan Tanrılara - Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi (Yorumuma bakınız) ile kıyasladığımda çok daha bilimsel bir kitap olduğunu da anlamam fazla sürmedi. Kitabın yazarlarının alanlarından da kaynaklı olarak; öncelikle; 1) Neandertaller üzerine bilimsel çalışmaların yöntemleri 2) Neandertallerin kullandıkları aletler 3) Kazı çalışmalarının sorunları ve teknik imkansızlıklar 4) Bilimsel çalışmaların teknolojik enstrümanlarının geldikleri noktalar başta olmak üzere; Neandertaller üzerine hemen her konuya değindiğini göreceksiniz (Değinilen konuların tam listesini aşağıya özetledim). Kitaba eklenen, kuşe; renkli görsellerin okuru sıkıldığı anda kendine bağladığı; görsel duyuları gelişmiş okurların kafasında her şeyin daha iyi canlanmasını sağladığı da ortada. Kitap Neandertaller üzerine çok şey söylerken, onların nasıl insanlar oldukları, neler yaşadıkları konusunda hiçbir şey söylemiyor da diyebiliriz. Bu başta okuru biraz hayal kırıklığına uğratırken; kitabın ilerleyen bölümlerinde sahte bilime yönelik eleştiriler sayesinde bunun nedenini anlarsınız. Yazarlar, bilimsel ispatları olmayan her türlü fantastik öğeyi bu kitaptan uzak tutmaya çalışmışlar. Bu nedenle "Neandertaller yıldızlara bakıp iç geçirdiler mi?", "Neandertaller aşık olurlar mıydı?" veya "Neandertalleri Sapiensler yedi mi?" ya da "Irzlarına geçip katledip yaktılar mı?" gibi fantastik kurguların hiçbirinin cevabı bu kitapta bulunamayacaktır. Bu kitap, Neandertaller ile ilgili; -Nereden geldiler? -Ne zaman ortaya çıktılar? -İnsançocuğunun gelişiminde bir evre miydiler? Yoksa bambaşka bir tür müydüler? -Sapiensler onlardan mı türedi yoksa ortak atayı mı paylaşıyorlardı? -Bugün hala yaşıyorlar mı? -Nasıl yok oldular? -Nerelerde yaşadılar ve nelerle beslendiler? -Ne tür aletler kullandılar? -Ölü gömme gelenekleri var mıydı? -Bir sanata veya dine sahipler miydi? -Nasıl görünüyorlardı? gibi, arkeolojik bulgularla anlaşılıp ispat edilebilecek konulara değinmiş. Kitapta eleştirebileceğim tek şey başlarda bir "Avrupa merkezli" algı sezmiş olmam. Puanımı da bu nedenle bir yıldız kırdım. Gerçi Neandertalleri Avrupa merkezli yaşadıkları için başka türlü anlatmanın olanaksızlığı ortadayken; "İlk Avrupalılar" yönüyle irdeleyen birkaç paragraf nedeniyle biraz Avrupa merkezcilik de sezilmiyor değil. Bu kitabı kendine özgü yapan detaylardan birisi; en sonundaki "Kurmaca Eserlerdeki Neandertaller" bölümünün son derece ilgi çekici olması. Kitapta yazarlar Neandertaller ile ilgili yaygın ön yargıları da eleştirirken bu önyargıların kaynaklarını da irdeleyerek yanılgıların kökenlerini ortaya çıkarıyorlar. Yazarların en büyük eleştirisi ise Onların "ilkel mağara insanları" olarak görülmelerine yönelik. Bunun zaman zaman biliminsanları tarafından da düşülen bir hata olduğu yazarların dikkatinden kaçmıyor. Kısacası; Hayvanlardan Tanrılara - Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi Üçüncü Şempanze popüler kitaplarıyla bir Üçleme olarak okunabilir. 27.10.2017

NeandertalDimitra Papagianni · Trend Yayınevi · 2017381 okunma

21 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mehmet Baran