NOT- Adorno ve Horkheimer
- Adorno ile Horkheimer'i Aydınlanma karşıtları arasında anmak hata olur; onlar, Aydınlanma düşüncesine yönelik içkin bir eleştiriyi onu kendi kavramlarıyla yüzleştirerek sürdürmektedirler.
- Aydınlanmanın Diyalektiği, gelecekteki eleştirel düşüncenin imkânlarını saklı tutmaya çalışıyordu.
- Kitap 1960'lı yılların ortalarında yeniden gün yüzüne çıkar, tüketim toplumunun eleştirisiyle birlikte düşünülür ve kolonyal emperyalizme karşı çoklu itirazları olduğu kadar yeni doğmakta olan feminist hareketi de güçlendirir.
- Adorno ve Horkheimer, analizlerinin odağına TAHAKKÜM meselesini koyarlar. Marksizmin tam olarak bağlarını koparamadığı "üretkenlik" eleştirisini güçlendiren bir doğa referansıyla ekonomik sömürünün geleneksel eleştirisini başka bir açıdan beslerler.
- Adorno ve Horkheimer, bilgi ve iktidar arasındaki çözülemeyen düğümü Foucault'dan önce (ve Foucault'nun geç dönem itirafları da dikkate alındığında kendi bilgisi dışında) açığa çıkarır
ve
(metodolojileri böyle bir bağın kurulmasına engel olacak kadar farklı olsa da ne denli üretken olduğunu Bourdieu'nün çalışmalarının gösterdiği) bir TAHAKKÜM SOSYOLOJİSİnin taslağını oluştururlar.
- "Notlar ve Eskizler"e gelince, bunlar, psikolojiden farklı olarak, bireyi değil kapitalizm tarihinin bu aşamasında ortaya çıkan kişiliksiz yeni bir insani türü araştıran "diyalektik bir antropoloji" bünyesinde konumlanırlar.
- Aydınlanmanın Diyalektiği, özellikle "Frankfurt Okulu"nun mirasını devralmaya çalışmış olan Jürgen Habermas'ın ve Axel Honneth'in gözünde tam da karamsar ve karanlık bir "tarih felsefesini" başlatan yöntemiyle "Eleştirel Teori"nin tüm yetersizliklerini gözler önüne sermektedir.
- Eserin böyle bir itiraza yol açma statüsünden fazlasını hak ettiği kesindir.
- Ortak çalışma ve de fragman biçiminde yazma tercihleriyle Adorno ve Horkheimer her türlü sistematik toptancılığa net bir şekilde mesafe koymuş ve zamansızlığından hiçbir şey kaybetmeyen yeni bir teorik biçimi abartılı aşırılıklarla vurguladıkları mikro düzeydeki analizler yoluyla yaratmışlardır.
·
26 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.