Abbasiler Emevilerle sona eren
Akdeniz imparatorluğunun yerine Ortadoğu' da bir krallık
kurdular. Dindarların desteğiyle başa geçmelerine karşın -iktidara gelir gelmez onlara ihanet ettiler- Abbasiler kısa sürede tüm çağdaş ve eski rakiplerini geride bırakhlar. Bağdat
dünyaca tanınan, dünyanın her tarafından ziyaretçi cezbeden
bir kente dönüştü.
Çağdaş bilimadamları Bağdat'ın yapısında geçmiş imparatorlukların çok sayıda belirgin izlerini görmektedirler.
Kent eski Sasani yerleşimlerini anımsatacak şekilde dairesel
formda inşa edilmişti ve halifelerin iktidara gelişi dolayısıyla Bağdat'ta Sasani tarzında törenler düzenlenmekteydi. Öte
yandan, eski dünya artık anılarda kalan, özlemi çekilen bir
tarih olmuştu. Bah' da çağdaşları olan Şarlman'ın Frank İmparatorluğu gibi Abbasiler de eski dünyayı öykünülecek bir
model olarak görüyorlardı ama onu yeniden canlandırmaya
kalkışmak fikri artık geçerli değildi.
Emevilerin aksine Abbasiler yayılmacı olmadılar. Onların
iktidarında daha önceki İslami fetihler dönemi sona erdi ve
ümmeti bir arada tutmaya çabalayan ve başarısızlıkla sonuçlanan bir dönem başladı. Aslında ne Abbasiler ne de onlardan
sonraki Müslüman hükümdarlar tüm ümmete egemen olamadılar. Tek ortak noktaları Emevi karşıtlığı olan bir koalisyon oluşturdular ve o hanedanı iktidardan uzaklaşhrdıktan
sonra tüm güçleriyle birliği sağlamaya çalıştılar.
750 yılından sonra İspanya' da Emevi devletindeki bölünmeler gelecekte neler olacağını göstermekteydi ve tüm Abbasi döneminde (750-1258), özellikle 950'den sonra Abbasiler
Bağdat ve çevresi dışındaki bölgelere egemen olmakta zorlandılar. Mısır ve Kuzey Afrika kısa sürede Abbasi yöneticilerinden ayrı olarak kendi bağımsız ya da yarı bağımsız krallıklarında yaşamayı öğrendi ve İran'ın birçok bölgesinde de
aynı şey geçerli oldu. Bahdaki Bizans ve Frank lan gibi Abbasiler de diğer devletlerden biri olarak varlığını
sürdürmek zorunda kaldı ve Yakındoğu' da iyi ya da kötü bir
biçimde "Ortaçağ" olarak bilinen bir dönem başladı. Antik
imparatorluklar çağının kalbi olarak bilinen Mezopotamya
arhk tarih olmuştu.
Sayfa 443Kitabı okudu
·
71 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.