Atatürk ve Demokratik TürkiyeHalil İnalcık, Türk tarihini, özellikle Osmanlı tarihini yakından inceleyen, araştıran, eserleri sadece Türkiye'de değil, dünyanın değişik üniversitelerinde ders kitabı olarak okutulan önemli ve kıymetli tarihçidir.
Atatürk Ve Demokratik Türkiye kitabı yazarın çeşitli yıllarda yayımlanmış makale ve düzenlenen konferanslardan alınmış özetlerden oluşmaktadır. Düşünce yazısı olduğu için dili biraz ağır, yabancı kelimeler ve uzun cümleler kitabın akıcılığına etki etmekte ve düşünerek okunmasını gerektirmektedir.
Kitap 10 bölümden oluşmaktadır;
Atatürk Ve Atatürkçülük
Büyük Devrim: Hilafetin Kaldırılması ve Laikleşme
Atatürk Ve Türkiye'nin Modernleşme Problemi
Türkiye Cumhuriyeti ve Osmanlı
Atatürk Ve Atatürk Devrimi Üzerinde Yabancı Tarihçiler
"Türkiye ve Japonya'nın Siyasi Modernleşmesi" Üzerine Bir Konferans
Türk Tarihi ve Atatürk'te Tarih Şuuru
Ziya Gökalp: Yüzyıla Damgasını Vuran Düşünür
İkinci Bin'de Türkler
Helenizm, Megali İdea Ve Türkiye
Bu konu başlıklarına ait makaleler bulunmaktadır.
Atatürk'ün batılılaşma, muasır medeniyet seviyesine gelme çabasının başında uygulamaya koyduğu devrimler vardır. Bu devrimlerin Batı'da oluşumu halkla beraber uzun yıllar içerisinde sindire sindire oturmuşken, Atatürk bunu kısa zaman içerisinde devrim olarak ortaya koymuş ve kabul ettirmiştir. Yabancı gözüyle bu çok büyük bir başarıdır. Fakat Osmanlı' dan gelen kültür, İslâm dininin gerektirdiği kurallar devrimler üzerinde bir baskı oluşturmaktadır. Japonya'nın modernleşmesinde din sözkonusu olmadığı için daha kısa sürede devrimleri uygulamış ve başarılı olmuştur. Ziya Gökalp'in milliyetçi düşüncelerine yer verilirken, iki bin yıllarındaki Türkye'nin sorunları ve Kıbrıs gibi güncel konulara değinilmiştir. Yazar devrimler, laikleşme konularındaki önemli görüşlerinin yanında, Türk tarihini iyi bilen önemli sosyologların düşüncelerine yer vermiştir. Kitap alıntısı:
Atatürk, daha 1923'te Türkiye"nin modernleşmesinde refah devleti gayesini göstermişti. O tarihte İzmir'de toplanmış olan iktısat kongresinde söylenmiş olan şu sözler O'nundur:
'Bence halk devri, iktisat devri mefhumiyle ifade olunur. Öyle bir iktisat devri ki, onda memleketimiz mamur olsun, milletimiz müreffeh olsun ve zengin olsun... Fakrı fazilet bilmek felsefesine de İktısat devri hitam versin...'
"Fakat Batı medeniyetinin temel öğelerini, ilim ve tekniği benimsemek mümkündür. Modernleşme de budur. Bu sebepten eğitimi genişletmek, bilimsel zihniyeti benimsemiş âlim ve mütehassısların miktarını artırmak modernleşmeye götüren en kısa yoldur."
Atatürk Ve Demokratik Türkiye, Cumhuriyetimizin kurucusu Atatürk'ün devrimleri neden yapması gerektiğini, nasıl yapıldığını, modernleşen Türkiye’nin demokrasi ve devrimleri uygulaması ve batı ile ilgili sorunları daha iyi anlamak için yazılmış mükemmel bir eser.
Bugün 10 Kasım... Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü, silah arkadaşlarını, bu vatan için kanını vermiş bütün şehitlerimizi minnet ve rahmetle anıyorum. Onlar sayesinde bu vatan topraklarında nefes alıyoruz. Halil İnalcık Hoca' yi bu eseri sebebiyle rahmetle anmış oldum.
Bu vatanı bırakanları sonsuza kadar saygı ve rahmetle anmak dileğiyle...