"Yüksek Fiyat Yorumları" üzerine bir inceleme
Bazı kesimler fiyatların neden bu kadar yüksek olduğu konusunda şöyle bir açıklama yapar ; "Allah yükseltiyor fiyatları veya indiriyor " derler.
Aslında nereyi referans aldığınızla alakalı bir durumdur bu.
Eğer İslami veya liberal(kapitalist) bir fikri referansı kabul ediyorsanız doğru.
Ve ayrıca bu düşünceyi A.Smith'in daha sonradan referans alıp daha bilimsel yaklaşma çabasıyla aynı mantığı içerdiğini sizlerle paylaşmak isterim.
Geçmiş tarih açısından baktığımızda doğru ama yanlış bir yaklaşım. ( en azından mantıken) Peki ,neden ?
Kapitalist ekonominin yaratıcısı ve Ahlak felsefecisi olan A.Smith "Milletlerin Zenginliği kitabında genel verilmek istenen fikir ; serbest piyasa ekonomisi görünmez bir el tarafından yönetildiği ( ilahi bir güce atfedilen bir durum) , ve dengeli düzenlendiğinden bahseder ve müdahalenin ise tüm dengeleri bozacağını açıklar.
A.Smith'ten önce ise aslında bu durumdan ilk bahseden İslam ekonomisi olmuştur ve şöyle bir meşhur hikâye vardır;
Hz.Peygamberin kendisi, Medine şehrinde bir kıtlık yaşandığı sırada tüccarları fiyatları düşürmeleri için zorlamayı, böyle bir şeyin kutsallığa saygısızlık olacağı gerekçesiyle reddetmiştir. çünkü serbest piyasada "Fiyatlar Allah'ın emrine tabidir."
Birçok hukukçu Hz. Muhammed'in bu kararını piyasa mekanizmasına yapılacak her hükümet müdahalesinin aynı derecede kutsallığa saygısızlık kabul edilmesi gerektiği şeklinde yorumlamıştır, çünkü piyasalar Allah tarafından kendi kendilerini düzenlemek üzere yaratılmıştır.
Hatta Kur'an-ı Kerim'den bir parça sunmak isterim size;
Hz. Peygamber ve Hulefâ-i Râşidin genel olarak kendi devirlerinde piyasa fiyatlarına müdâhale etmemişlerdir. Allah Resulu`nden Medine`de fiyatlar yükselince narh koyması istenmiş, o bu isteklere şöyle cevap vermiştir: "Fiyat tâyin eden, darlık ve bolluk veren, rızıklandıran ancak Allah ‚tır. Ben sizden hiç kimsenin mal ve canına yapmış olduğum bir haksızlık sebebiyle hakkını benden ister olduğu halde Rabbime kavuşmak istemem " (Ebû Dâvûd, Buyû,-49; Tirmizî, Buyû, 73; Ibn Mâce, Ticârât, 27; Dârimî, Buyû, 1 3; Ahmed Ibn Hanbel, II, s.327, III, s.85, 106, 286).
Özü itibariyle serbest piyasa ekonomisinin adı konmamış ilk yazılı kuralını Hz.Muhammed ile başladığını belirtmek isterim.
Ve bu fikri sistematik hale getiren ise A.Smith'tir.
·
1 artı 1'leme
·39 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.