Norbert bu kitabında ölümü, ölğme yaklaşan insanları, toplumun ve yakınlarının ölmekte olanlara karşı tavrını detaylıca incelemiş ve gayet anlaşılır bir dille yazıya dökmüştür. 14. ,15. ve 16.bölümlerinde okunması gereken yerlere değinmiştir. Bir insanın hayatında en az bir kere okuması gereken bir kitap. Burada yazacaklarım kitabın kendi not aldığım ve bence önemli olan kısımlarıdır. Sayfa 62 Genellikle bu şekilde gerekçelendirilen insan yaşamının anlamsızlığı da onların tasavvurlarında her insanın ölmesi gerektiği bilgisiyle mühürlenir. Sayfa 63 Ancak bu düşünceler -istisnalar hariç- anlam sorununa kapı açabilmek için anlamın "öznesi" olaral - geleneksel felsefeye özgü bir tutumla- yalıtılmış bir insan bireyini, izole edilmiş bir monadı, mühürlenmiş bir "ben" e ya da duruma göre genel olarak "mutlak bilince" varmaya çalışır. Sonra da, - açıkça vrya değil- yalıtılmış bir monad dahi olsa her insanın kendine özgü bir anlama sahip olması gerektiği beklenir, böyle bir anlam bulunamadığında varoluşun anlamsızlığından şikayet edilir. Fakat "anlam" kategorisi, tek bir insana ya da onları neşet eden bie evrenselliğe dayandırılarak anlaşılmaz. Anlam olarak adlandırdığımız şeyin kurucu unsuru, şu veya bu şekilde birbireine bağımlı ve iletişim halinde olan insan çokluğudur. "Anlam" bir toplumsal kategoridir; bunun öznesi ise birbirlerine bağlı insanların çopulluğudur. Bu insanların birbiriyle ilişkilerinde kullandıkları işaretlerin, bunlar her kadar farklı insan gruplarına göre değişiklik arz etseler de, bir anlamı ve her şeyden önce ortak bir anlamı bireysel olarak değiştirebilir; fakat şayet bunda aşırıya gidilirse işaretlerin ve dolayısıyla da anlamların iletişimine elverişliğini - şimdi ya da gelecekte- kaybeder. Başkaları için nasıl bir anlam ifade ettiğinden bağımsız olarak tek bir insanın hayatında bir anlam bulmaya çalışmak boşunadır. Zira insanın kendi yaşamının bir anlamı olduğu duygusu ile kendisinden başkaları-ve balkalarının da kendisi- için bir öneme sahip olduğu düşüncesi arasındaki ilişki, toplumsal hayatın pratiğinde oldukça açıktır. Sayfa 64 Bu düzlemde, insan hayatına ilişkin"anlamlı bir yaşam" ya da "anlam dolu", "anlamsız", "anlamca boş" gibi ifadeler, o insanın başkaları için ifade ettiğiyle ve yaptığı şeylerle yakından alakalıdır. Fakat kişinin kendi üzerine düşünümünde, bu idrak kolayca buharlaşır. Nitekim gelişmiş toplumların son derece bireyselleşmiş üyelerinde hüküm süren yaygın kanaat, her bireyin yalnızca kendisi için var olduğu ve genel olarak diğer insanlardan yani "dış dünya" dan kesinlikle bağımsız olduğudur. Kendisini bu tür bir özyaşantılama üzerine inşa eden ve aynı zamanda bizzat bunun temsili tezahürlerinden olan geleneksel felsefe tarzı, çoğu zaman bir insanın diğer insanlara ve nesnelere bağlılığı gibi pratik düzlemde doğrudan görülebilecek şeylerin daha yüksek düzlemlerde düşünüme dahil edilmesini engeller. Her insan "dışarıdaki" bitki ve hayvanlar sayesinde yaşar. "Dışarıdaki" havayı solur, "dışarıdaki" ışık ve renkleri görür. Kendi "dışındaki" insanlar vasıtasıyla dünyaya gelir; "dışarıdaki" insanlar tarafından sevilir, onlarla arkadaş olur veya "dışırıdaki" insanlardan nefret eder ve onlarla düşman olur. Toplumsal pratik düzleminde bunların hepsini bilir. Fakat mesafeye koyan düşünüm, bu deneyimleri çoğunlukla bastırır. Kendi içindeki farklılaşması daha ileri olan toplumlarda insanlar kendilerini genellikle "iç" veya "dış" dünyaları birbirinden tamamen bağımsız varlıklar olarak algılarlar. Klasik felsefe, herkesin pratikte bildiği bu türdeki toplumsal ve bireysel baskıları adeta meşrulaştırır. Sayfa 65 Her ne şekilde oluraa olsun, balka insanlar için hala önemli oldukları duygusuna her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyarlar. Sayfa 73 Başka insanlar arasında yaşıyor olabilir, fakat o insanlar kendisine duygusal bir anlam ifade etmezler.

Ölmekte Olanların Yalnızlığı ÜzerineNorbert Elias · İletişim Yayınları · 202376 okunma

·

109 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Talha Abdullah Aküzüm