Çimento
Çimento 1917 Ekim devriminden sonra sosyalizmin toplumda işlerlik kazanması, aşamasında , karşılaşılan her türlü olumsuzluklara karşı verilen mücadelenin romanıdır.
Sosyalizmi inşa etmek hiç de kolay bir süreç değildir. Ekim devrimi içerden ve dışardan her türlü engellemelerle karşılaşır. Romanımız bu engellemelere karşı savaş açan , işçilerin birlikte hareket ederek, başarı kazanmalarının en güzel örneklerinden biridir.
İşçiler devrimden sonra da bir arada, istendiği zaman bir çok şeyin başarılabileceğini gösterirler.
Romanımızın baş kahramanı Gleb partinin görevlendirmesi ile cephede görev almıştır. Cepheye gitmeden önce bölgelerinde bulunan çimento fabrikasında montajcıdır.
Gleb üç yıl sonra evine döndüğünde, büyük şaşkınlık yaşar. Karısı Daşa onu umduğu gibi karşılamaz. Dışa, Gleb’in yokluğunda çok acılar çekmiş fakat her zaman her zorluğu yenerek ayakları üzerinde kalmayı başarmıştır. Partinin kadın kolları‘nda görevlidir. Gleb’in eve geldiği ilk gün bile onu yalnız bırakarak, görevini yerine getirmek için evden ayrılır.
Gleb ilk anda büyük şaşkınlık yaşasa da karısının yeni duruşunu zorda olsa kabul eder. Daşa artık sadece bir anne, sadece bir eş değildir. O devrimci saflarda görev alan kendini yetiştirmiş güçlü bir kişiliktir.
Ben bu romanda Gleb’in devrimci ruhundan, mücadele hırsından nasıl etkilendiysem, Daşa’nın da kendini geliştirip, yeni döneme ayak uydurup , devrimci partinin ve mücadelemin içinde olması da aynı derecede etkiledi.
Sosyalistler bile, kadınların zaman zaman bu derece önde, mücadelenin içinde yer almasını yadırgamadılar değil.
Kadınlar bu dönemde bile erkeklerin baskısına maruz kalmaktan kendilerini kurtaramıyor.
Anlayamadığım başka bir konuda partide önemli görevde bulunan Badin isimli karakterin , kadınlara taciz ve tecavüzüne rağmen en ufak bir yaptırım görmeden görevine devam etmesi oldu.
Gerçi Gleb, Badin’in bu pis özelliğini hissedip onu öldürme noktasına gelmedi değil. Fakat o her şeye karşın partideki görevine devam eder. Onu bu pis yani hep gizli kalır.
Kendi partili kadın yoldaşları da Badin tarafından tecavüze uğramasına karşın, sesini çıkarmaması da, anlaşılmazların içinde kaldı, benim için.
Bu arada Gleb Montaşçı olarak çalıştığı, fabrikayı ziyaret ettiğinde, fabrikanın görüntüsü karşısında altüst olur. Fabrika kapanmış, fabrikadaki makinalar çürümeye terk edilmiştir. Bu durumu hiçbir zaman kabullenemeyen, Gleb fabrikayı tekrar ayağa kaldırmak için büyük bir çabanın içine girer. Devrimden önce kendisini ölüme terk eden mühendis Kleist ile görüşerek, fabrikayı yeniden çalışır hale getirmeleri, gerektiğini anlatır. Geçmişte yaşanılanların unutacağı sözünü verir.
Bu arada partide bile fabrikanın çalışmasını istemeyen kişiler vardır.
Devrime karşı gelen , Kazaklar bir taraftan devamlı saldırılar düzenlerler.
Ayrıca toplumda kapitalizmin sevdalıları vardır. İnsanların ilgisini çeken yeni alışveriş yerleri açarak sosyalizmin inşasına engel olmak isterler.
Gleb türlü engellemeye karşın, üretmenin ne kadar önemli olduğunu bildiğinden, varını yoğunu fabrikayı yeniden işler hale getirmek için ortaya koyar.
İşçilerin birlikte üretip, birlikte yaratmaları, onları her açıdan geliştirip, sosyalist bilinçi aşılayacağını bilmektedir.
Maksim Gorki de çimento romanından çok etkilenir. Gladkov’a yazdığı bir mektupta şöyle der: Çimento hakkında birkaç söz söylemek isterim. Bunun çok önemli bir eser olduğuna inanıyorum, çok da güzel bir kitap. Devrimin başladığından beri, ilk kez olarak bize günümüzün en önemli teması olan çalışma konusunda parlak bir uslupla yazılmış, sorunu can damarından yakalayan, açık görüşlü bir eser sunuluyor. Sizden önce, bu türden bir çabayı gerçekleştirmeyi deneyen yazarlar, bu konuyu böylesine güçlü bir tarzda yahutta böylesine ustalıkla işleyemediler. “
