Kitap, Osmanlı'da modernleşme çabalarında çalışkanlık pratiğinin geniş halk kitlelerine ve yönetici/idari zümreye aşılanması, dönemin ahlâkî ve sanatsal yapıtlarında toplumun bir kusuru olarak kabul edilen "tembelliğinin" üzerinden kaldırılması için harcanan çabalar üzerine inşa edilmiş. Dönemi anlamak ve kültürel tartışmalara hâkim olabilmek için önemli bir eser. Yazar, döneme oldukça hâkim ve iyi bir araştırmacı, bu konuda şüphe yok. Ancak kitabın kurgusundaki teknik bazı hatalar benim için dikkat edilmesi gereken bir husus. Bunların en önemlisi sanırım yazarın söylemlerinde çok sık tekrara düşmesidir. Kitabın başında, sonunda, ortasında sürekli olarak tekrar eden cümle ve konular bulunmakta. Kitabın mevcut sayfa sayısı 337 ise bu gereksiz tekrarlara düşülmese kitap en az 100 sayfa daha kısa olur. Emin olun bu eksiltme kitabın niteliğinden hiçbir şey kaybettirmezdi. Bu durum yalnızca bu kitap için değil, Batı eksenli tarih-araştırma kitaplarında sıkça maruz kaldığım bir durum ve bunu anlamlandırmakta güçlük çekiyorum. Şüphesiz bu durum, okuyucuya gereksiz okuma yükü bindiriyor. Sosyal bilimlerde "information" vermekten çok "knowledge" aktarmaya odaklanırsak belki daha büyük iş başarmış oluruz. Değinilmesi gereken bir diğer nokta ise yazarın, Türk tarihindeki bazı kavramlara karşı "saldırgan" bir tutum sergilemesidir. Örneğin, Osmanlı'nın son dönemlerinde bedenin terbiye edilmesi ve güçlendirilmesi, jimnastik eğitim politikası, yazara göre Ermenilere karşı işlenen "vahşetlere" yardımcı olmuş. Herhalde spor ve katliamı eşleştirmek çok temiz bir niyetle yazılmamış olsa gerek. Yine buna ek olarak Sonsöz kısmında Öğrenci Andı'na karşı alerjisi olan yazarımız bu metni "zorla homojenleştirme" olarak nitelemiş. Bütün imparatorluk paydaşları tarafından abluka altına alınan Cumhuriyet rejiminin Türk adıyla kurduğu devlette "Türk'üm!" dedirtmesinden dolayı özür dileriz. Son olarak yine aynı bölümde Cumhuriyet reformları için s.333 ve s.337'de, "Ulus devletin katliamlarla homojenleştirilmeye çalışıldığı", "Kemalist reformların şiddet içeriğinden" bahsedilmiştir. Kendisinin Türk olmakla ilgili huzursuzluğu daha fazla dile getirmek bu başlık altında gereksiz olsa da kitabın içeriğinden alınacak olan alınıp kendisine karşı "mesafeli" durmakta yarar görüyorum.

Osmanlı'da Tembelliğin İcadıA. Melis Hafez · Fol Kitap · 20236 okunma

·

20 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.