Home
Search
What to Read?
Sign In
Sign Up
Shopping
Explore
Books
Authors
Readers
1000Kitap Android ApplicationFREE – Download from Google Play
1000Kitap iOS ApplicationFREE – Get it from App Store
©2024 · 1000Kitap Web Application · 2.37.31
Gönderi
·
Not rated
Fayda Eksenli Bir Yarar
༄ ༄ ༄
Beden ile ruh sağlığının beyin fonksiyonlarının sağlıklı işleve sahip olması ve hayatın etkileri içerisinde denge ve koruma yapabilmesi istenilen bir durumdur. Bilişsel ve fizyolojik dayanıklılık psikolojik yapının ve işlevin sağlıklı olmasıyla mümkündür. Bireysel ve toplumsal beklenti ve yönlendirilmesi birey psikolojisinde büyük bir etkiye sahip olup hayatın her alanında etkileşim halindedir. İstenilen durumlar yanında istenilmeyen ve beklenilmeyen durumlar iç içedir. Bu durum çok fonksiyonlu krizleri beraberinde getirmekte. Ruhun iç dünyasında bir yol ve düzen devam ederken beklenmeden ve istenilmeyen durumlarla bu yol ve düzel birçok yönden etkilenmektedir. Bu noktada psikolojik destek ve yönlendirme mevzu bahis olmaktadır. Coğrafyamızın karşılaştığı birçok sarsıntı yanında küresel Covid-19 salgını ile 6 Şubat (2023) depremi getirdiği travmayı onarmak ve ‘Psikolojik Sağlamlık’ kazanmak mahiyetiyle Çocuk ve Aile Çalışmaları Laboratuvarı ortak araştırma alanı kuran psikoloji profesörü ve klinik psikolog Ayşe Bilge Selçuk, psikolojik yarayı iyileştirme ve rehberlik etmektedir. Psikolojik sağlamlığın gelişimi, bizi zorlayanlar, psikolojik sağlamlığı beslemek ve psikolojik sağlamlık bir süreçtir başlıklarıyla “Yetişkinlerde Psikolojik Sağlamlık” ele alınırken; erken çocuklukta psikolojik sağlamlık, çocuklarda miraç ve psikolojik sağlamlık, çocukta psikolojik sağlamlığı desteklemek ve toplumsal afetlerde çocukların psikolojik sağlığı başlığıyla ise “Çocuklarda Psikolojik Sağlamlık” iki bölümle “Çocuktan Yetişkine Her Yaşta Psikolojik Sağlamlık” kitabının konu ve kapsamını vermektedir.
Bedensel dayanıklılık kaliteli bir hayatı getirdiği gibi psikolojik dayanıklılık da kaliteli bir iletişimi, bireyi ve toplumu getirmekte. Ayşe Bilge Selçuk’un üzerinde durduğu ‘psikolojik sağlamlık’ kavramının anlam ve kapsamını bilmek ve bilinçlenmek mahiyeti önemlidir. Değişen ve gelişen dünya şartları içerisinde karşılaştığımız zorluklar içinde ki durumlar bir misalle: küresel ısınma ve göç, dijitalleşen dünya, Covid-19 özelinde salgın hastalıklar, savaş gibi... Yazar olağan olmayan bu durumları anlatarak psikolojik sağlamlık anlamın ve gerekliliğin neler olduğunu kitabın ilk başlığında ele almakta. Koşulların esnekliğiyle öz dinamiklerini kullanan psikolojik sağlamlık; içinde bulunulan olumsuz durumlara olumlu şekilde adapte olmayı mümkün kılıyor. Psikolojik sağlamlık bir sonuç olmadığını söyleyen Bilge Selçuk, aksine dinamik bir süreç; gözden geçirilen, geliştirilebilen ve aktivite edilen bir özellik olduğunu vurgular. Psikolojik bir tepki olarak ‘kırılganlık’ durumunun konumunu kırılmaya açık olma cesaretini gösterme vurgusu üzerinde duran Bilge Selçuk; duygularımızı kendimize saklamamızla temastan, deneyimden ve değişimden uzaklaştırıyor bu da yara almaya açık kalma cesaretini azaltılmasıyla fark etmeden çeşitli stratejilere yönlendiriyor; madde, alkol, ilişkiler, yemek, alışveriş gibi... Yaralayıcı tecrübenin çerçevesini çizen kitabın ilk başlığında psikolojik sağlamlığın çevreden nasıl etkilendiği hususunu, Öz-Düzenleme becerisi, duygu düzenleme, tolerans penceresi ve duygumuzu yönete bilmek konularını ele alarak tamamlamaktadır.
Hayatın beklenmeyen ve dayanılmayan zorlukları karşında bilişsel direnç ve dayanıklılık önemlidir. Yıkımların bir seviyede yaşanılması ve atlatılıp normal hayatın dengesinin sürdürülmesi psikolojik süreçlerdir. Geleneksel psikoloji ile pozitif psikoloji arasında karşılaşma yaparak “Bizi Zorlayanlar” başlığına başlayan Bilge Selçuk; öğrenilmiş çaresizlik, değişime direnç ve kayıplar şeklinde üç konuya değinmekte. Kişinin sorun yaşadığı bir konuda başarısız olduğunda, ileride benzer durumlarda da başarısız olacağına inanıp çözüm arayışından vazgeçmesi olan ‘öğrenilmiş çaresizlik’; olumsuz düşüncelerin farkında olmak, işlevsel olmayanları gözden geçirmek ve olumlu hissetmemizi sağlayacak kaynakları görmek çözücü birer bilişsel davranışlardır. Doğamızın değişime olan direncini Bilge Selçuk, bir davranışın sürekli olarak yapıldığında beyinde o davranış için bir sinirsel ağ oluştuğunu söyleyerek psikolojik yönüyle değişime direncin belirsizliğin yarattığı kaygı olduğunu ve bunun asmanın durumlarını anlatmaktadır. Yas ile depresyon, yasın evreleri gibi konularla kayıplar bölümü ele alınarak psikolojik sağlamlığın rol ve işlevini irdelemektedir.
Özgün bir fikirle bir hedef doğrultusunda çaba ve emek verilerek ortaya çıkan sonuçla hayatın idamesi, ruhsal bir dirayet ve direnç getirmektedir. Tüm bunları kapsamasıyla üretim, yaratıcılık diye biliriz. “Psikolojik Sağlamlığı Beslemek” başlığına geldiğimizde Bilge Selçuk, ‘sanat ve yaratıcılık’ kavramlar üzerinde durmaktadır. Fiziksel ve zihinsel kabiliyetle verili malzemelerin yeniden şekillenmesi yaratıcılığı izah eder. Bir olumsuzluğa, zorluğa veya riskli bir duruma yanıt olarak uyuklama, yeniden şekillenme içerdiğinden psikolojik sağlamlık ilişkilidir. Sanat, bilim, sahne performansı, inovasyon ve ticari girişimi de içermesiyle yaratıcılığın çok boyutlu çerçevesini çizen Bilge Selçuk; sanatsal ve yaratıcılık terapileri üzerinde durarak iç malzemeyi dışarıya çıkartarak önemli bir yarar ve gelişim sağladığı, noktasına değinmekte. Zihnin esnekleşmesi düşünce biçimleri arasında geçiş yapabilme becerisidir. Zihinsel esneklik problem çözme ve duyguları etkili şekilde düzenlemeyi destekleyen bir kapasitedir. Ancak kişinin kontrol edemediği bir stres kaynağıyla karşılaştığında zihinsel esnekliği zayıf olduğu durumda kaygının arttığını akabinde düşünceleri ya da sorunları zihinde tekrar tekrar çevirdiğini (ruminasyon davranışı) görürüz. ‘Yaratıcılık ve Bilişsel Esneklik’ başlığında farklı düşünme şekil ve teknikleri üzerinde durarak konunun önemli noktaları anlatılmakta. Sanat ve Bilişsel Esneklik ile Belirsizlikle Başa Çıkmak iki alt başlıkla yaşamın zorluklarıyla mücadele edebilmek için sağlamlığımızı desteklemesi mahiyetini irdelemekte. Psikolojik sağlamlığın beslenmesi açısından başka alanları Akış, Oyun, Hayal ve Kırıklığı, Mizah, Din, Şükür, Fiziksel Egzersiz, Mindfulness, Nefes, Meditasyon Uygulamaları ve Zihni Yönetmek alt başlıklarla Bilge Selçuk uzun uzun ele almaktadır.
Fizyolojik ve bilişsel zihin oluşumu uzun ve ayrıntılı süreçlerdir. Dolaysıyla psikolojik her türlü etkinlik bir sürecin oluşumudur. “Psikolojik Sağlamlık Bir Süreçtir” başlığına geldiğimizde bunun bir kişilik olmayıp geliştirilebilir bir beceri olduğunu söyleyen Bilge Selçuk, insan sağlam olsa da bazen düşer ve tekrar kalkar, sonra yine düşebilir ve tekrar kalkabilir, söyleyerek sürecin esnekliğini anlatır. Bu sürecin belli kademeleri vardır. Gelişim için deneyimlerin önemli bir fırsat olduğunu, öz-kaynaklarımıza giden gelişim odaklı olmanın işlevselliğini, şu an olduğumuz kişinin sonsuza kadar olacağımız kişi olduğuna olan inancımız doğru olmadığına, insanın her bir zaman diliminde yapım aşamasında olduğuna ve hayatın zikzakları içinde aşırı niyete karşılık olaraktan süzülmek manasını ele alarak bu başlığı tamamlamaktadır. Erken çocukta psikolojik sağlamlık, mizaç, çocukta psikolojik sağlamlığı desteklemek ve toplumsal afetlerde çocukların psikolojik sağlığı başlıkları ele alınarak kitap tamamlanmaktadır.
Kitabın genel havasına baktığımızda okuyucuya kavram çerçeveleri, etkileri ve diğer kavramlarla ilişkisini anlaşılır olması için örnekler ve özetler sıkça vermektedir. “Psikolojik Sağlamlık” mahiyetini ve muhatap aldığı yetişkin ve çocuklarda hayatın süreci içerisinde fayda eksenli rolüyle bilgiler veren psikoloji profesörü ve klinik psikolog Ayşe Bilge Selçuk; “Çocuktan Yetişkine Her Yaşta Psikolojik Sağlamlık” kitabının konu ve kapsamını rehber olmaya bir özellik kazandırıyor.
Kitabın Künyesi: Ayşe Bilge Selçuk, Çocuktan Yetişkine Her Yaşta Psikolojik Sağlamlık, Kronik Yayınları, Psikoloji Dizisi-5, 1. Baskı Haziran 2023, 278 sayfa.
Yunus Özdemir
·
654 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.