“İnsan” daima kendini yapım-söküm içinde oluşturmaya, tamamlamaya ve iyileştirmeye çalışır. Bu eylem veya eylemleri gerçekleştirirken uyduğu kurallar o zamanın ruhuna ait geçerli çıkarımlardır. Geçmişin katı değişmezliğine karşın şu an şimdiyi şekillendirmek kısmen elimizdedir. Kısmen dedim çünkü elimizde olmadan bulunduğumuz çevre doğduğumuz soy ağacı ve diğer çevresel etkenler seçimler üzerinde etkilidir. Ve biz kendimizi daima geleceğe yaslarız. Geçmişten bahsetmek hoş olabilse de planların hepsi iyi niyerli bir gelecek öngörüsüyle yapılır. Değişim ise kaçınılmazdır. İçini doldurduğumuz kavramlar veya dogmalar bizi terk etmese de çoğu zaman biz onları terk ederiz veya terk etmek üzerine bir gelecek planlarız. Bu geçmişimizden kopuş veya kopma isteğimizdir. “Geçmişle aramızdaki ilişkide belirleyici olan şey bir kayıtsızlıktır.” Bir çok edim için güdülenme iki çeşittir ya içsel bir haz ya da toplumsal bir kabul görme ihtiyacı. Bu ikisi nadiren aynı anda hissedilir. Bu anlar ise çok kıymetlidir. Sanatsal çıkarımlar ve sanat eserlerinin bir kısmı bu anlarda ortaya çıkmıştır. Norveç’in o soğuk ve çetin coğrafyasında, toplumun kendiyle kendi gibi mi yoksa üniversal diye adlandırılan değerlerle mi vat olacağının sancıları çekilirken yazılan roman; pek çok şeyi sorguluyor. Kişinin toplumsal bir var oluş içinde kendi çizgilerini sorguluyor. Rasyonalize etmeye çalıştığımız haz kaynaklaronı, zaafları, maskeleri, çıkarlar için oynadığımız rolleri. Yazar zamanın ruhu içinde var olan tüm eylemlerin bir rasyonalite içinde yaşandığını anlatıyor. Peki hazlar istekler şartlar ve rasyonalite çemberindeki kişilik nerede. Erik Erikson:”kimlik insanın olmak istediği şey ile dünyanın olmasına izin verdiği şeyin buluşma noktasıdır.” Der. Bu sabit bir kalıp olmaktan çok akışkan bir yapıdır ve dinamik süreçler söz konusudur. Ve kitabın sorularından biri şudur. Olmak istediğimiz mi olduğumuz mu biziz? “Sahip olmuş olduğum nedenleri de, bende hala var olanlar da soyup attım üzerimden, işte böyle çırılçıplak duruyor ve neredeyse tir tir titriyorum.”

Profesör Andersen'in GecesiDag Solstad · Yapı Kredi Yayınları · 2021429 okunma

·

3 artı 1'leme

·

763 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

OkuryazaR