Ortaçağda din yaşamı biçimlendiren bir güçtü. İnsan ve doğa Tanrıya oranla değerlendiriliyordu. Bilimiyle, felsefesiyle, sanatıyla Ortaçağ kültürü dinsel dogmalara bağlıydı. Dinsel inançla beslenen yaratıcı güçler, Doğuda ve Batıda büyük kültürler oluşturduktan sonra verimliliğini ve üreticiliğini yitirmeye, tükenmeye başlamıştı. İnsanlık tarihinde yeni bir çağ başlıyordu. Bu akıl çağıydı. Akıl dogmaları sorgulamaya başlıyor, insan da doğa da kendi başına değer kazanıyordu. Bu gelişme Ortaçağ kalıplarının kırılmasına neden oluyor, felsefenin, doğa bilimlerinin ve sanatın önünde yeni yollar açılıyor. Hemen şunu söyleyelim ki Yeniçağ insanı ne inancını yitirmişti ne de dine karşıydı. Ama birey olma bilinci içinde kendisine zorlanan "inanç kalıpları" üzerinde düşünmeye başlamıştı; din anlayışı değişmişti.
Osmanlı dünyası Batıdaki çağ değişimine kapılarını kapatmıştı. Her yeniliği dine karşı görüyor ve direniyordu. batıda 15. yüzyılda başlayan matbaacılık, bize ancak 18. yüzyılda girebilmişti. O da dinsel kitapların yayımlanmaması koşuluyla. Doğa araştırmaları Batıda Rönesansla başlar. Bizde 19. yüzyılda tıbbiye kurulduktan sonra doğa araştırmaları ve incelemeleri öğretime girmişti, ama anatomi çalışmaları balmumu kalıplar üzerinde yapılıyordu. ceset kullanılması için güçlükle fetva çıkarılabilmişti. Bu dönem din adamlarının dünyanın yuvarlaklığı, çiçek aşısının dine aykırı olup olmadığı vb. sorunları hâlâ tartıştığı dönemdir. Bu cehalet, medrese öğretiminin ne hale geldiğini açıkça gösteriyor.
Zamanında görevini yerine getiren medrese sistemi, Yeniçağ düşüncesini açılamamış. Ortaçağ kalıpları içinde boğulup kalmıştır. Öte yandan toplumumuzun ataerkil aile yapısı da otorite sözüne bağımlılığı pekiştirmiş, özgür düşüncenin yerleşmesini engellemiştir. Bugün de düşünme hep tek doğrultuda sürdürülüyor. Olgulara eleştirel yaklaşılmıyor. Verilmiş olan, sorgulanmadan tek doğru olarak kabul ediliyor. Yeni doğrular aranmıyor. Belli bir düşüncenin “doğru budur“ diye sunulmasını istenmiyor.
Sayfa 17Kitabı okudu
·
35 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.