Henry Hazzlit sebep sonuc iliskilerine bagli kalarak super anlatmis. Ekonomi dedigin boyle anlatilir. Zaten kitap boyunca defalarca belirtilen bir deyis var. "In addition to these endless pleadings of self-interest, there is a second main factor that spawns new economic fallacies every day. This is the persistent tendency of men to see only the immediate effects of a given policy, or its effects only on a special group, and to neglect to inquire what the long-run effects of that policy will be not only on that special group but on all groups. It is the fallacy of overlooking secondary consequences" Kotu ekonomistler, art niyetli veya saf insanlar bir ekonomik hamlenin sadece birincil sonuclarini ve special group yani belirli toplumsal gruplar uzerindeki sonuclarini ele alirken iyi ekonomistler o hamlenin hem butun toplumsal gruplara etkisini hem de uzun vadeli ve "secondary" ikincil sonuclarini ele alir. Bir cocugun fazla seker yiyince hastalanmasi gibi ekonomi de her carkin birbirini etkiledigi, bir yere 10 lira veriliyorsa bu: baska bir yerden 10 liranin alinacagi anlamina gelir. Devlet ve ozel sektorun birbirine etkilerinin altini defalarca cizmis rahmetli Hazzlit. Devlet subvansiyonlari ve tesviklerin ekonomiye etkisi sudur: devlet, kaynagi/kapitali 80 milyon taxpayerdan toplar. Istihdam yaratma bahanesiyle bir kopru yapar. Bu kopru sinirsiz bir kaynaktan karsilanacagi icin o kopruden kac kisinin gececegi, gercekten ekonomiye faydasi ve katkisi olup olmayacagi tamamen rastlantisaldir zira devletin kopruyu yaparken kar etme gibi bir amaci olmayacagi icin bu kopru gayet gereksiz, kimsenin kullanmayacagi, kus ucmaz kervan gecmez yerde olabilir. Neticede ortada milyon dolarlar harcanan bir beton yigini olusur ve bu milyon dolarlar vergi odeyicilerin cebinden cikar. Bu durumda kapital israf edilmis ve verimsiz kullanilmis olur. Ancak ozel sektor dedigimiz kapital sahipleri bir yere kopru gibi bir yatirimi, orada ancak gercekten ihtiyac olusursa yapar. Yaptigi vakit de bu kopruden 10 bin araba gecerse ve bu arabalarin otobana gore yakit tasarrufu yapmasini saglarsa o arabalarin zamanindan ve benzinden tasarruf etmesini saglar. Bu durumda o araba sahiplerinin cebinde o yakit tasarrufu miktari kadar daha fazla para kalmis olur. Bu para da araba sahiplerinin harcayacak daha fazla parasi olacagi anlamina gelir ve alim guclerinin"purchase power" yukselmis olacagi demektir. Sozun ozu, ozel sektorun yaptigi kopru ekonomiye bir katma deger saglamis oldu zira kaynaklar verimli kullanildi ancak devletin yaptigi kopru kapitalin israfina sebep oldu ve vergi odeyenlerin alim gucunun de azalmasina sebep oldu. Bunun gibi sayisiz ornek verilebilir ki kitapta da var zaten. Kitap ekonomi baglaminda bakis acimi genisletti diyebilirim. Herkese tavsiye ederim mumkunse ingilizce orijinal halini okuyun.

Tek Derste İktisatHenry Hazlitt · Say Yayınları · 202181 okunma

35 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.