Heder AğacıYazarın okuduğum ilk kitabı. Abdülhamit dönemi sonlarından Birinci Dünya Savaşı'na kadar geçen sürede yaklaşık 3 kuşağın öyküsünü okuyoruz. Olayların büyük çoğunluğu Elazığ ve çevresinde geçiyor.
Dünyada değişmeyen bir kural vardır. İktidar sahipleri gücü eline alınca zayıfı ezmeye, kendinden farklı olanı yok etmeye başlar. Devir değişse, zaman başkalaşsa da bu kural güncelliğini koruyor. İktidar uğruna, erk uğruna, daha fazla asker, daha fazla toprak uğruna zalime dönüşür. Burada ondan farklı birsey görmüyoruz. Aile büyüğü değişse de her gelen mezalimine devam ediyor. Ama neyse ki dünyanın başka bir kuralı daha var; kimse kalıcı kalmıyor.
Zülküf Ağa'nın oğlu Hüseyin ile belli bir süre İstanbul semalarında geziyoruz. Çocukluktan itibaren padişah ve payitaht sevdası ile yetişen Hüseyin başına gelen olaylarla işin aslının başka olduğunu anlıyor. 1905'de Abdülhamit'e yapılan bombalı suikast ile aynı zamanlarda "padişahın gozü" vazifesi ile görevlendirilen Hüseyin verdiği malumatlardan hep farklı anlamlar çıkarıldığını ve insanlara kendi yüzünden zarar geldiğini görüyor. Aslında bu olay çok şaşırılacak bir mefhum değil: Alemin sadece zahir yüzüne dikkat ederken beynini başkasına kiraya verirsen; olayların sonuçlarının senin istediğin gibi olmayacağı gayet aşikardır.
Kitaptaki diğer husus yapılan iyiliğin uzun vadede kötü sonuçlar doğurabilecegi gibi, yapılan kötülüğün de zaman içinde iyi sonuçlar doğurabileceği gerçeğidir. Bizim hayır bildiğimiz şer, şer bilgimiz hayır olabilir.
Kitabın sonunu pek sevemedim(yol boyunca okuru ayrıntıya boğan yazar, kitabın sonunu muallak bırakmış) ama yine de okunmasında fayda olan dönem romanlarından.
Bitirmeden ufak bir eleştiri. Her ne kadar edebi bir roman olsa da "soykırım" safsatasına ürün vermemek lazım. Çünkü iktidar sahiplerinin o dönem veya her dönem birine zulmetmesi için güçsüz ve muhalif olması kafi, gayrimüslimlik sadece bir bahane.
Herkese keyifli okumalar.
