“Tarihî şahsiyet, hem içinden doğduğu toplumun mahsulüdür, hem bu toplumun kaderine tesir eder ve ona damgasını vurabilir. (…) Mustafa Kemal de bir tarihi şahsiyettir.” Şevket Süreyya Aydemir, Atatürk’ü hem şahsı hem çevresi hem de ülkenin ahvali içinde öyle güzel anlatmış ki; kendi ifadesiyle şöyle tanımlıyor kitabını “bu kitap, şartlar, olaylar ve atmosfer, yani içinde yaşadığı maddi ve manevî hava içinde, Mustafa Kemal'in hayatıdır.” Sorumsuz, liyakatsiz idareci kadrolar yüzünden savaşa sürü gibi güdülen gariban, bezmiş ve tükenmiş bir halkı kurtuluş savaşına mobilize edebilmek, sonrasında inkılaplarla bu halkı muasır medeniyetler seviyesine çıkarabilmek için bir yol tayin edebilmek kuşkusuz her liderin başarabileceği bir şey değil. Tarihi şahsiyetlerin bugünün siyasi cereyanları ile yorumlanması yeni bir şey değil. Bu yüzden objektifliğe en yakın olanı seçebilmek, aktarılan olgu ve olayları ayıklayabilmek çok zor bir iş. Evvela mukayese edebilmek için gerekli irade, insanın tabiatına dair bilgi, gözlem ve tecrübe gerekli. Bir insanın gri tonları ile birlikte tanıyabilmek çoğu zaman pek mümkün olmaz, bilhassa o insanı şahsen tanımıyorsak. Benim bu kitaptan beklentilerimden biri tam olarak buydu; buhranları, ihtirasları, doğru ve yanlışları ile ülkemin kurucusunu anlamak! Yazar, M.Kemal’in buhranlı günlerini çok iyi anlatmış: “Bu depresyonlar kısaca, maddi ve manevi yalnızlık, gençlik buhranları ve hissi melankoliler olsa gerektir. Yahut da, duygulu, içli ve ilgileriyle gayelerini henüz kesin ifadelendirememiş bir gencin, şahsiyetini arama ve şahsiyetleşme buhranlarıdır. Bu buhranların normal belirtileri, kendini çevresindekilerden ayrı görmektir. Kendinde hususiyetler bu sezmektir. Fakat bu hususiyetleri şekilleştirememektir. Hülasa bütün bunlar gençlik ve yalnızlık melankolisidir.” M.Kemal’in ihtirasları her dönem konu olmuştur örneğin; Ahmet İzzet Paşanın da O’nun sonu gelmez isteklerinden, ihtiraslarından ve diğer hallerinden yakınarak onu yermektedir. Yine Enver Paşa’nın Talat Paşa’ya söylediği sözler: -Mustafa Kemal'in mirlivalığa (tuğgeneral) terfi iradesi cebimdedir. Ama siz onu bilmezsiniz. O hiçbir şeyle memnun olmaz. General olur, korgenerallik ister. Korgeneral olur, orgenerallik ister. Orgeneral olur, müşirlik ister. Müşir yaparsınız bununla da yetinmez, padişahlık ister! Oysa ihtirassız bir lider olmaz zaten. Yani bir lider için olumsuz değil bilakis olumlu bir özelliktir bu. İstanbul’un işgal günlerinde İsmet Paşa’nın “Askerlikten istifa edelim, köylü olalım Kazım!” dediği, K. Karabekir’in “Kimse ne yapacağını, ne için hapsedildiğini, bu darbenin nereden geldiğini bilmemekteydi” diye yazdığı günlerde, O rütbesinden daha üstün görevlere, üstün sorumluluklara ihtiras duymuş, çevresini aşan görüşlere çekinmeden katılmasını bilmiştir. “Bu, onun şahsiyetini izlerken, önemli bir belirtidir. Öngörüşlülüğü ise, daha o sıralarda göze çarpan bir vasfı olarak belirir. Olayları beklememiş, olayları sezmiş, sorumluluklara atılmaktan çekinmemiş, daima çetin yolu seçmiştir: Onun lügatında işi oluruna bırakmak ve resmi şekillerin arkasına sığınıp gününü gün etmek yoktur. Taşkınlıklardan da uzaktır. Heyecandan ziyade aklın, mantığın ölçülerine dayanan muvazeneli davranışları her hareketinde göze çarpmaktadır. Günü değil, ileriyi düşünerek hareketlerini düzenler. Günün adamı değil, geleceğin adamı olmak ihtirasındadır.” Peki diğer öne çıkan vasıfları neydi? Yazar şöyle ifade etmiş: “M.Kemal ölçüsüz bir adam değildi asla da olmadı. Mustafa Kemal'in hikayesini tamamladığımız zaman görülecektir ki, onun ayırt edici başlıca vasıfları arasında, öngörüşle, akıl-mantık, iki temel olarak yer alır. Üçüncü ve vakti geldiği zaman yetkilerini meşruluğa bağlamak, yani meşruluk duygusu ise, Mustafa Kemal'in büyük yolculuğunda daima, onun en sağlam basamak taşlarından biri olacaktır.” Uzun ve çetin bir yolculuğun ilk aşamasının anlatıldığı harika bir kitap.

Tek Adam - Cilt 1Şevket Süreyya Aydemir · Remzi Kitabevi · 20192,518 okunma

·

29 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

A.KIL