Stanislaw Lem
Karakterler
Kris Kelvin: Solaris gezegenindeki okyanusun sırrını çözmeye çalışan bir psikolog. Gezegene geldiğinde, ölen karısı Harey’nin bir kopyasıyla karşılaşır. Okyanusun onu yarattığını ve Kelvin’in bilinçaltındaki anıları yansıttığını fark eder. Harey ile olan ilişkisi, onun geçmişiyle yüzleşmesine ve okyanusun doğasını sorgulamasına neden olur.
Harey: Kelvin’in karısı. İntihar etmeden önce Kelvin ile mutsuz bir evlilik yaşamıştır. Okyanus, Kelvin’in gezegene gelmesiyle onun bir kopyasını yaratır.
Harey, kendisinin gerçek olmadığını anladığında, tekrar intihar etmeye çalışır, ancak okyanus onu yeniden canlandırır. Harey, Kelvin’e bağlıdır, ancak aynı zamanda kendi kimliğini aramaktadır.
Dr. Sartorius: Solaris istasyonunun en yaşlı ve en tecrübeli bilim insanı. Okyanusun yarattığı kopyaları yok etmeye çalışan ve onlarla iletişim kurmaktan vazgeçen biridir. Okyanusun zekâsını test etmek için çeşitli deneyler yapar, ancak sonuçlar tatmin edici değildir.
Dr. Snaut: Solaris istasyonunun diğer bilim insanı. Okyanusun yarattığı kopyalarla ilgilenen, ancak onları kabullenmeyen biridir. Kelvin ile arkadaş olmaya çalışır ve ona okyanus hakkında bilgi verir. Kendi kopyası, eski bir arkadaşı olan Berton’dur.
Okyanus: Solaris gezegeninin yüzeyini kaplayan dev bir canlı. Bilim insanları, onun zekâsına sahip olup olmadığını, nasıl çalıştığını ve ne istediğini anlamaya çalışır, ancak başarısız olurlar. Okyanus, bilim insanlarının bilinçaltındaki anıları okuyarak onların kopyalarını yaratır, ancak bunun bir iletişim yöntemi mi yoksa bir savunma mekanizması mı olduğu belli değildir.
Özet
Solaris adlı uzak bir yabancı gezegende yaşayan dünya dışı yaşamla iletişim kurma girişimlerinin nihai çaresizliğini anlatıyor. Gezegen neredeyse tamamen bir jel okyanusuyla kaplıdır ve bu okyanusun gezegeni kaplayan tek bir varlık olduğu ortaya çıkar. Terran bilim insanları bunun canlı ve bilinçli bir varlık olduğunu varsayar ve onunla iletişim kurmaya çalışır. Bir psikolog olan Kris Kelvin, Solaris'in okyanus yüzeyinin yakınında gezinen bilimsel bir araştırma istasyonu olan Solaris İstasyonu'na gelir. Buradaki bilim insanları gezegeni ve okyanusunu onlarca yıldır, boşuna incelemişlerdir. Solaristik olarak bilinen bilimsel disiplin, yıllar içinde sadece okyanus yüzeyinde meydana gelen karmaşık olayları gözlemlemek, kaydetmek ve kategorize etmek için yazılmıştır. Şimdiye kadar bilim adamları sadece bu fenomenlerin ayrıntılı bir isimlendirmesini derlemişlerdir ve bu tür faaliyetlerin gerçekte ne anlama geldiğini henüz anlamamışlardır. Kelvin'in varışından kısa bir süre önce, mürettebat okyanusu yüksek enerjili X-ışını bombardımanı ile daha agresif ve izinsiz bir deneye maruz bırakmışlardır. Deneyleri beklenmedik sonuçlar verir ve bireysel olarak kusurlu insanlar olarak onlar için psikolojik olarak travmatik hale gelir.
Okyanusun bu izinsiz girişe verdiği tepki, insan bilim adamlarının kişiliklerinin daha derin, gizli yönlerini ortaya çıkarırken, okyanusun kendi doğasına dair hiçbir şeyi açığa vurmaz. Bunu, aralarında insanların da bulunduğu fiziksel simülakrları cisimleştirerek yapar; Kelvin ölen sevgilisinin anıları ve onun intiharıyla ilgili suçluluk duygusuyla yüzleşir. Diğer araştırmacıların "misafirlerine" sadece ima yoluyla değinilir. Solaris'in faaliyetlerini anlamlandırmaya yönelik tüm insan çabaları boşa çıkar. Lem'in yazdığı gibi, "Bu fenomenlerin tuhaflığı, bir tür rasyonel faaliyet gözlemlediğimizi gösteriyor gibi görünüyor, ancak Solarian Okyanusu'nun bu görünüşte rasyonel faaliyetinin anlamı insanoğlunun erişiminin ötesindedir.
