Osmanlı'da ilk bankacılık sistemi:
Kırım Savaşından sonra Türkiye'de bankacılık "çağı" başladı. 1856 yılında, faaliyetlerinden ayrıntılı olarak aşa ğıda sözedeceğimiz Osmanlı Bankası kuruldu. 1864 yılında Osmanlı Bankasının katılımıyla Societe Generale de L'Empire Ottomane kuruldu. 1868 yılında büyük Fransız bankası Societe Generale, Türkiye'de Credit General Ottoman'ı kurdu. Ama Fransa'nın Prusya ile yaptığı savaşta yenilgi ye uğraması onun için ağır bir darbe oldu. Bu durumdan Viyana bankerieri yararlandılar ve 1871 yılında Banque Austro-Ottomane'ı, 1872 yılında Banque Austro-Turque'ü kurdular. Bundan sonra Avusturya'daki bunalım ve ·Türkiye'nin iflasının sonucunda 1875-1976 yıllarında bu bankaların tasfiyesine gidildi. Darbenin etkilerinden kendisini toparlayan Fransız sermayesi, yeniden Türk kredi pazarın da birinci yeri kazandı. 70'li yılların ortalarında büyük Fransız bankası Credit Lyonnais, İstanbul'da bir şube açtı, 1888'de Fransız, Avusturya ve Macaristan bankaları, birlik te, merkezi Selanik'te ve 200 milyon nominal sermayeye sahip olmak üzere Selanik Bankasını kurdular. 1910 yılında bankanın merkezi İstanbul'a taşındı. 19. yüzyılın sonuna doğru ve 20. yüzyılın başında inisiyatif Almanlara geçti. Böylelikle bu dönemde Almanların Doğuya doğru ekonomik ve politik genişlemesi güçlenmeye başladı. Bankaların, mev zileri güçlendirmek ve yeni yollar açma görevleri vardı. Almanların ortaya çıkmasıyla birlikte yabancı kapitalistler arasında Türkiye'deki ekonomik ve politik mevziler için girişilen savaşım keskinleşti. 1899 yılında 800.000 marklık bir sermaye ile Alman Filistin Bankası örgütlendirildi, 1913' te bankanın sermayesi 20 milyona yükseltildi ve sözü edilen banka Filistin'in ekonomisini ellerinde tutan en önemli örgütlerden biri oldu. 1906 yılında Alman bankalar grubu (Alman Ulusal Bankası, Dresden Bankası ve diğer bankalar) İstanbul'da Deutsche Orient-Bank'ı 16 milyon markla kurdular, sermaye 191I'de 32 milyon marka çıkanldı. Banka, İstanbul'da 2, illerde (Bursa, Mersin, Adana, Dedeağaç, Edirne) 5 şube, Mısır'da 6 şube ve Yakın-Doğunun öteki ülkelerinde bir dizi şube açtı. Aynı yıl içinde Wiener Bankverein İstanbul'da şube açtı. Bu şube Türkiye'deki yabancı bankalar arasında üstün bir yer kazandı. 1906-1910 yılları arasında Türkiye'de, bü yük ölçüde de İstanbul'da, sayıları ülkenin gereksinmesini çok aşan banka açıldı. 1907'de Banca Commerciale Italiana şubesini açtı; 1909' da İngiliz bankeri Cassel, paylardan oluşan sermayesi 1 milyon İngiliz lirası olan "Türk Milli Bankası"nı kurdu. Aynı yılda Rus Dış Ticaret Bankası İstanbul'da şubesini açtı.
Bütün bu yıllar içinde, Türk sermayecilerinin kaynaklarıyla kurulmuş olan ancak bir banka ortaya çıktı. 1910 yılın da, 550.000 liralık pay sermayesine sahip olan, amacı ticaret ve sanatları özendirme olan bir Türk bankası kuruldu. Osmanlı Bankası da şube ağını sistemli bir biçimde genişletiyordu.
Sayfa 98Kitabı okudu
·
51 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.