Bu roman Yakup Kadri’nin hayati görüşlerinin ayrıldığı üç dönemden 2. döneme yani milliyetçi dönemine denk gelir. Sodom ve Gomore’de olaylar 3. tekil şahıs ağzından anlatılır. Bir tek Jackson Read’in annesine yazdığı mektup 1. tekil şahıstır. Eser 1920’lerin siyasi zorlukları döneminde geçmesine rağmen çok fazla siyasi olayların bahsi geçmez. (Sakarya Savaşı ve İzmir’in Kurtuluşu) Roman İstanbul sosyetesinin bulunduğu Beyoğlu, Şişli, Nişantaşı, Bebek, Moda gibi mekanlarda geçer. Çok fazla karakter bulunmasına rağmen her karakterin özellikleri romanda ince ince anlatılmıştır ve yazar karakterler üzerinden mesajlarını çok başarılı şekilde vermiştir. Romanın baş erkek karakteri Jackson Read’dir fakat bence Necdet olmalıydı. Bu roman tezli bir roman, anlatmak istediği ve vermek istediği mesajlar var hatta bunların altını çizmek için Sodom ve Gomore şehirleriyle alt zemin hazırlamıştır yazar. Öyle ki işgal altındaki bir şehirde yaşanan çarpık ilişkiler yazara ‘günahkar şehri’ andırmıştır. İşgal dönemindeki yozlaşma problemini anlatırken yazarın elinde mutlak doğru olarak kabul edebileceği iki karakter vardır bunlardan biri Necdet bir diğeri ise Cemil’dir. Cemil romanda sadece işgal döneminde en doğru olanı yapan biri olarak Necdet’i de ayıplamak için konulmuş bir karakterdir. Yazarın tezini savunması için milli duygularını diğerleri kadar kaybetmemiş olan Necip kalır elinde. Fakat Necip tam anlamıyla milli mücadele ruhunu yansıtan bir karakter değildir. Ülke darboğazdayken eğlencelere gider ve Cemil üzerinden yazar Necip’i de eleştirir. Öte yandan, bakıldığı zaman belki de tam olarak yozlaşmanın ne seviyede olduğunu anlatmak için çok yerinde çizilmiştir Necip? Sonuçta vatan aşkına rağmen kendi derdine ve eğlencesine bakan karakter de çoktur aramızda. Fakat böyle bir vaziyette yazar için tek bir doğru duruş vardır ve bunu eseriyle yansıtmak ister okurlarına. Eserde kadınlar da erkekler de evli dahi olsalar süfli zevklerin peşindedirler. Eşcinsel ilişkiler beraberinde aldatmayı da getiriyor. Eşcinsel olmasa dahi evli kadınlar genç subayların peşine düşüyor, genç subayların bazıları da evli erkeklerin peşine düşüyor. Eser bu yönüyle İstanbul’un göbeğinde bir Sodom mesajını veriyor. Yazar, Lut Kavmi ile benzerliğe dikkat çekiyor. 18 yaşına giren Nermin bile sırf Leyla’ya özentilikten ve kendisini kanıtlama çabasından, dikkat çekebilmek için onu arzulayan ilk erkeğe kendisini bırakacağını söyler. Burada yazar aile yapısının içinde bulunduğu tehdide dikkat çeker. Burada savaş esnasında anlık zevklerin peşinde aceleyle koşan insanoğlunu görmekteyiz belki de sadece her zorluğun sonu biraz hedonizm… Levanten kadın Madam Jimson’un eşinin vefatından sonra bir nüfus cüzdanına ihtiyacı olur. Hangi milletten olduğu bir bilinmezken aslında Türk olduğu ortaya çıkar. Kendi ahlakına ve iffetine söylenen her tür hakareti kabul gören kadın Türk olmayı çok aşağılık bulur! Türk olmanın kötü ve yetersiz olduğu olgusu Sami Bey üzerinden de işlenmiştir. Sami Bey, Türkiye’ye ait meselelerin sadece yabancılar tarafından çözülebileceği inancında olan bir Türk memurudur. Bu iki karakter üzerinden dönemin Türklük algısını görebiliyoruz! Belki de şu an kendisini birden bire zengin edecek en kolay vurgun şekillerinden birini tasarlamaktadır. Acaba bi takım düzme belgelerle İngilizlere müracaat edip Türkler’den birinin malına sahip mi çıksam; yoksa Anadolu’da milli hareketi gözetlemek ve ihbar etmek için bir şebeke kurmak bahanesiyle ‘entilijans ofis’in örtülü ödenek kısmından bazı paralar mı sızdırsam diye düşünüyordur. Bu pasajda, Necdet’in barda karşılaştığı Ermeni bir adam hakkındaki düşüncelerini azınlıklara olan güvensizliğini gözler önüne sermektedir yazar. Sonuç itibariyle, işgal altında olan şehrin insanlarının yozlaşmış, yaşadığı çarpık ilişkilerle kendi hayatlarına devam edişlerini, değer yargılarını eleştirmiştir Yakup Kadri. Olanları, Tanrı tarafından müdahaleye layık şehirlerle bir görmüştür.

Sodom ve GomoreYakup Kadri Karaosmanoğlu · İletişim Yayınları · 20154,871 okunma

·

34 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kader