Poetika kitabında, basit anlamda dil ve edebi metinlerde olması ve olmaması gereken konuları; bunların nasıl ele alınıp değerlendirmesi gerektiğini anlatıyor.
Kitabın büyük bir kısmında hatta tamamına yakınında
Odysseia yapıtlarını merkeze alarak bu eserlerin, mükemmelliğe en yakın eserler olduğunu ve yazarınında diğer şairlerden üstünlüğünü okuyucuya hissettiriyor.
Aldığım notlardan yaptığım çıkarımlar şu şekilde:
-
Aristoteles bu eserinde insanları ahlâkî açıdan alt ve üst sınıf olarak ayırsa da, şairleri eserlerine göre ağırbaşlı ve değersiz şairler olarak ayırıyor. Bunda ise ağırbaşlı olarak tanımlanan şairlerin iyi ve soylu insanları, tanrıları ve ünlü kişileri övdüğü için , değersiz olanları ise kötü ve bayağı insanları alaya aldıkları için bu şekilde sınıflandırıyor.
- Türler arasında ise tragedyayı epik, hiciv ve komedya türlerinden üstün görmesi öne çıkıyor. Bunları artı ve eksileri ile anlatmaya çalışmış.
- Tragedya hâlâ günümüzde üst tabakanın ilgisini çekmeye devam ediyor. Bu türün eserlerini yazanlar, oynayanlar v.s. her kim ne görev alırsa alsın kendilerini ya bu sınıftan ya da bu sınıfa denk görüyorlar.
- Komedya türünde ise izleyende, sahneleyende hâlâ aynı sınıftan; yani alt tabaka, avam olarak göze çarpıyor. Her iki kısımda birbirini yadırgamıyor, veya birbirine üstünlük kurma çabasında değilmiş gibi görünüyor.
- Hem tragedya hem de komedya ortaya çıktıkları andan bu zamana değin hitap ettikleri sınıfın kapıları ardında kalmış sanki.
-kitabın ortalarında sayfa 41' den yapmış olduğum ( #231227087 ) alıntı da dikkatimi çeken bir diğer ve kitabın konusu ile alakalı olmayan nokta kadınlarla ilgiliydi. Kadınlara atfedilen özellikler günümüzden asırlar önce bile aynıymış. Bu düşüncelerin değişip gelişeceği yerde daha da kötüye gittiği ve hız kazandığı da aşikar. Bunun değişebilmesi, fikirlerin - kurgu ya da gerçek - her ne maksatla olursa olsun düzeltilmesi ne kadar zaman ve fedakârlık gerektirecek acaba kim bilir?
-
Aristoteles in örneklendirmelerini daha iyi anlayabilmek için yine kendisinin bu kitapta adından söz ettiği eserlerinde okunması gerekliliği var sanki. Yalnız bu eserlerin çok azı günümüze ulaşmış durumda. En bilinenleri ise zaten övgüyle sözünü ettiği
Odysseia.
Netice olarak taklitcilik, dilin kullanımı ve özellikleri, olaylar ve olaylar arasındaki bütünlük ve edebi türlerin benzer ve farklı yönleri, oyunların insan zihninde uyandırdığı farkındalıkların nasıl etkileri olabileceği, nasıl farkına varılabileceği konuları hakkında fevkalâde bir eser. Şiir ve oyun yazarlığı ya da okurluğu yapan herkesin başucu kitaplarından biri bu olmalı.
İyi okumalar...
