Charles Dickens'ın kalemine tekrar hayran olduğum eşsiz bir eser. Yazar
İki Şehrin Hikâyesi eserinin başlangıcında gizemli bir olayla başladığı gibi bu eserde de gizemli bir olayla başlayarak bizi direk içerisine çekiyor. Bambaşka insanların, çok gizemli birbirinden bağımsız hayatların nasıl puzzle parçaları gibi birbirine bağlandığını görüp her bölümde ayrı heyecan ile okudum.
Çocuk psikolojisinde nasıl ki en ufak şeylerin, bir tahtadan atın çocuğun gözünde dev bir İrlanda atı gibi devasa gözükebileceği, en ufak haksızlıkların bile onları nasıl yaralayabileceği harika anlatılmış. Çocukların mantıksız şeyler olsa da korku nedeni ile ne sırlar sakladığını vurguluyor. Ebeveynler çocuklarını büyüttükleri için çocukların onlara minnet duyması mı gerekli? Çocuklar dünyaya gelmeyi kendileri mi seçti? Bunu çoğu insan bilir anne ve babalar çocuk sahibi olmayı kendileri seçmiştir peki ya anne ve baba çocuğunu büyütemeden yaşam mücadelesinden vazgeçip bir mezar taşına isimleri yazılırsa geriye kalan bir birey tarafından büyütülürse ne olur? Ona minnet duymalı mıdır?
Oğuz Atay gibi anlaşılmamak diye bir şey vardır bu hayatta peki ya bir çocuğun anlaşılmamak kaygısı ve korkusu onu hangi psikoloji içine sokar?
Bir mezar taşıyla başlayan hikayemiz meğer büyük umutlarımızın da mezar taşı olacakmış onları topraktan da derine kalbimize gömmek zorunda kalmışız. "Yazık" işte bu sözcük içimizin tek kelimelik özeti gibi için için ağlamak, geleceğe umutlar ekerken geçmişimize vefasızlık yaptığımız bir vicdan azabı gibi karşımızda duruyor bu eser.
Belki de birini asıl sevmemizin nedeni onu sevmemize izin vermesi olmuştur.
Oğuz Atay'ın dediği gibi "Bu kalbin birini sevmeye ihtiyacı vardı ve sen bunu anlamadın." Eserde birçok öğüt de verilmeden geçilmiyor hakkaniyetli olmak yüksek bir insan olmak için yalan söylememek, bunun için çalışırken iyi yol ile elde edemediğini kötü yolla hiç elde edilemeyeceği, bir yalanın nelere yol açtığı vs. Sevgili Joe sen nasıl bir insansın
Charles Dickens Sydney Carton gibi öyle bir yan karakter yaratmış ki ana karakterin önüne geçiyor. Joe çok kötü bir çocukluktan sonra yine de çok güzel kalpli bir insan olmuş, babasını annesini ve kendini dövse de gelecek umutlarını hiç etse de Joe babasına hakkaniyetli davranırdı babasının kalbi öyle de güzeldi anlıyorsunuz değil mi? Joe'nun babası gibi kendinin de kötü değil ama iyilik yönünde zaafları olsa da unutmayın ki güzeldi bu adamın yüreği. Bu karakterden ayrıldığım için çok üzüldüm. Senin yaptığın iyilikler gibi bize öğrettiğin şeyler de penceremizin kenarında sonsuzlukta kalsın.
Sınıf ayrımı alt ve üst tabakanın yemek saatlerinin bile farklılığa yol açtığı bir çağ bu ya da
Cemal Süreya'nın deyimiyle "kötülüklerin büsbütün egemen olduğu namussuz bir çağ bu biliyorsun." Ölmenin 'kendi payına huzura kavuşmak' olarak tanımlandığı bu alt tabaka sınıfı ile üst tabaka insanların bir takım şımarık farkları ortaya koyuluyor.
Herkesin büyük umutları var bu eserde hepsi mi boşa çıkar ve aslında
Körlük dediği gibi "aslında körlük umudun olmadığı bir dünyada yaşamaktı" dünyanın kendisinde umut olmadığı için insanların büyük umutlar beslemesi, bunun bile üzerine konuşulacak tonlarca şey var
Tatar Çölü eserinde olduğu gibi insanların bir umut bekleyişi
Ölüler Evinden Anılar eserinde "bir bu umudu vardı, yoksa yaşayamazdı." Bu cümleyi de "Tek cümle bile yeterken her şeyi anlatmaya, kalbimizi dolduran duygular kalbimizde kaldı."
Behçet Necatigil'in şiirine bağlayıp haftalarca umut hakkında konuşabiliriz. Belki başka bir zamanda başka bir yerde yine yine yanyayızdır ne belli.
Parayı görünce değişen insanlar, geleceğe umutla bakan insanlar bu umutlarla hayalkırıklıkları, kendi payına düşen huzura kavuşurken dile getirilen pişmanlıklar, evim diyebilecek bir yerin kalmaması, hatıralar kitabındaki yerini kaybetmiş gibi vefasızlıklar, çok uzaklardaymış gibi bakan insanlar, aşklar.
Büyük Umutlar eserine her karakterin büyük umutları var. Ama umut diye bir şey yoktu ki hilmi bey. Var mıydı? Bunu kitabın sonunda göreceksiniz. Saatler gecikmiş zamanları çalmış dokuza yirmi kala durmuş. Buna rağmen hayat her zamanki gibi akıp gidiyordu. Biz de bekliyor bekliyor bekliyorduk..
Charles Dickens kitabın sonunu sonradan değiştirmiş buna girmicem çünkü spoiler vermeden bunu yorumlayamam. Aslında yazacağım 3 kat daha şey var yazamadığım şeylerin eksikliğini duyuyorum ama uzun uzun da okunmayacağını biliyorum
"Umut; nefes nefese koşarken bir sokağın köşesinde arkadan yetişen bir kurşunla vurulmaktı elbette."
