Gönderi
İnce Memed
Yaşar Kemal kendisine, büyük ün getiren, “İnce Memed 1” romanını, 1947 yılında yazmaya başlar, fakat yarım bırakır. 1953-54 te tamamlar. “ İnce Memet 1 “, aynı zamanda Yaşar Kemal’in ilk romanıdır.
Roman ilk kez Cumhuriyet Gazetesinde tefrika edilir. 1955 te iki cilt halinde, kitap olarak basılır.
Yaşar Kemal, toplam dört ciltten oluşan, “İnce Memed” serisini 32 yılda tamamlar.
Romanda Çukurova halkının, toprak ağaları tarafından ezilişi ve sömürülüşü anlatılır.
Halk ağanın baskısını ve zulmünü kanıksamıştır. Her yıl kendi ürettiği ürünün çoğunu ağaya teslim eder. Kendisi bir kışı aç geçirir.Ağa ne derse, ne isterse o olur. Hiç kimse karşı gelmez, gelemez. Boyun eğiş bir zorunluluk bir kaderdir, onlara göre.
Halkın en ufak bir tepkisi, zaten ağa tarafından, dayak olarak karşılık bulur.
Böyle gelmiş böyle gider, anlayışı, halkın zihinlerine kazınmıştır.
Bu zulmü, bu haksızlığı küçük yaşından beri normal görmez, kanıksamaz, İnce Memed.
Kendi zayıf, bedeni incedir fakat yüreği güçlüdür, korkusuzdur, İnce Memedin.
Haksızlığa, sömürüye ve baskıya dur denilebileceğini, denilmesi gerektiğini, görür ve gösterir köy halkına.
Halkının sesi, halkının gücü olur.
İnce Memed zulme, sömürüye, baskıya karşı bir duruş, bir isyandır.
İnce Memed hakkın, hak sahiplerine teslimidir.
İnce Memed adil olmayan adaletin düzenleyicisidir.
İnce Memed her insanın haksızlığa dur diyebileceğinin timsalidir, örneğidir.
Çukurova halkı, İnce Memedin ağalığa karşı kararlı savaşının arkasındadır.
Ağaya karşı birlikte mücadele ederek, karşı gelinebileceğini, yaşayarak, öğrenir ve öğretir.
Yaşar Kemal kendisi ile yapılan bir söyleşide bu romanı yazmasında en büyük etkenin, eşkiya olan amca oğlunun öldürülüşü olduğunu söyler.
Ayrıca çocukluk çağıda, eşkiyalık olayının yoğun yaşandığı dönemlere denk gelmiştir.
Dayısı da dönemin ünlü eşkiyalarından biridir.
Romanın bazı bölümleri kurgulanmış olsada, yaşanmış olayların etkisiyle, Yaşar Kemal’in kalemiyle can bulan bir şaheseri okuma şansını yakalamış, insanlık.
Yaşar Kemal bu romanı yazarken Köroğlu’ndan da etkilendiğini aynı söyleşide anlatır.
Yaşar Kemal 17 yaşından beri Sosyalist siyasetin içinde yer almıştır.
Her ülkenin sosyalist modeli kendisinin oluşturması gerektiği düşüncesindedir.
“Sosyalizm yüzde yüz bağımsızlıktır.
Kişi bağımsızlığı,
Ülke bağımsızlığı,
Politik bağımsızlık,
Ekonomi bağımsızlığı,
Özellikle de
Kültürel bağımsızlıktır...”
İnce Memed romanında da sosyalist düşüncenin uygulanabilirliği ve gerekliliğini gözlemlemek mümkün.
Romanımıza gelince kısaca
İnce Memed Değirmenoluk köyünde annesi ile birlikte yaşamaktadır. Abdi ağa bu köyle birlikte, başka dört köyün daha ağasıdır.
Köy halkı her yıl Abdi Ağanın tarlasını ekip biçer ve mahsülüde Abdi Ağaya teslim ederler. Abdi Ağa köylülere kıt kanaat yetecek kadar belli bir ürünü geri verir.
İnce Memed Ağanın kendisine ve annesine karşı kötü davranışından, baskı ve dayağından bıkıp uzandığı için evini annesininde haberi olmadan , terkeder. Başka köye kaçar. Burada köylü Süleyman’ın evine sığınır. Çobanlık yapmaya başlar. Fakat annesinin ne kadar mağdur olduğunun farkındadır. Üstelik Abdi Ağa bilirki , ona çok eziyet etmektedir. Kendisinin de kaçtığını bahane ederek annesine karşı daha da zalimce davrandığını tahmin etmektedir. Annesine olan özlemi gün geçtikçe büyür içinde.
İnçe Memed bir gün tesadüfen köylüsü ile karşılaşır.
Köylü Döne Anaya , İnçe Memedin ölmediğini , yaşadığını onu gördüğünü müjdeler. Döne Ana bu bu habere çok sevinir fakat haber aynı zamanda köye de yayılır.
Abdi Ağa İnce Memed’in nerede kaldığını öğrenir. Köylü Süleyman’ın evine giderek İnce Memedi köye getirir. Ceza olarak o yıl onlara ürünün dörtte birini verir.
18 yaşına geldiği vakit İnce Mrmed ilk kez arkadaşı ile birlikte kasabaya iner. Kasabada hayat köydekinden çok farklıdır. Burada ağa diye biri yoktur, Doğal olarak ağa zulmü de yoktur. Herkes kendinden sorumludur. Herkesin çalıştığı kendinedir.
Ağanın varlığı bir zorunluluk değildir. Kaderse hiç değildir.
İnce Memed köye, Abdi Ağa ya daha da öfkelenerek, döner.
Üstelik Abdi Ağa, İnçe Memed’in sevdiği kızı, Hatice’yi yeğeni ile evlendirmek ister.
Bunun üzerine, İnce Memed Hatice’yi kaçırır. Fakat iz sürmede usta olan Topal Ali onların yakalanmasını sağlar. İnce Memed Abdi Ağayı vurur ve yaralar. Yeğenini ise öldürür.
Dağa kaçan İnce Memed, eşkiya olan Deli Durdu isimli eşkiyanın yanında, yaşamaya başlar. Küçükken kaçarak sığındığı Süleyman efendi, ona dağda nasıl davranması, gerektiğini, anlatarak, Deli Durdu’nun yanında fazla kalmamasını, öğütler.
Deli Durdu iyi biri değildir. Köylüyede eziyet etmektedir. İnsanlara acımasız davranır. İnsanların Paralarını aldığı gibi , onları çırılçıplak soyması ile ünlüdür. Kişiliksiz bu eşkiyanın yanında fazla durmaz İnce Memed. Cabbar, isimli arkadaşıyla bu gruptan ayrılır.
Abdi Ağa bu arada Hatice’yi yalancı şahitlerle, kendisine, İnce Memedle birlikte ateş attiğini söyleyerek tutuklanmasını sağlar. Hatice İçeride Oğlu öldürülen Iraz ana ile birlikte kalır. Zamanla her şeyi paylaşan, ana kız gibi, birbirlerine yakınlaşırlar.
İnce Memed içeriden çıkamayacağını düşündüğü Hatice ile Iraz anayı başka hapishaneye nakil olacakları sırada , pusu kurarak kaçırır.
Abdi Ağa’nın baskı ve dayağına fazla dayanamayan Döne ana , ince Memedin annesi ölmüştür.
Abdi Ağanın baskı ve zulmünden iyice bıkan halk İnce Memed’in gücüne sığınır. İnce Memedin, onları, Abdi Ağa’nın zulmünden, kurtarması için, adeta yalvarmaktadırlar.
İnce Memed, köylüye, bundan sonra, ürettikleri ürünü vermemelerini söyler. Ekip biçtikleri tarlanın ve ürünün kendilerine ait olduğunu , ağanın ürünlerine, zorla el koyamayacağını söyleyerek, korkmamalarını söyler. Bundan sonra İnçe Memed köylüsünün öncüsü, onun destekleyicisidir.
İnce Memedi her yaptığı eylem de, köylünün gözünde daha da büyüyerek adeta devleşir
Abdi Ağa ise gözlerinde ufaldıkça ufalırken, nefretlerinde artarak, büyür.
Yaşar Kemal’in bu dev yapıtını, okumak , her okurun hakkıdır.
·
1 plus 1
·284 views
Güzel yorumunuz için,teşekkür ediyorum.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.