BİLGİ VE HAKİKAT:
Gorgias: Epistemolojik Eleştiri
*
.. Felsefe tarihinde Gorgias, Parmenides'in var olma doktrinine getirdiği köklü eleştiriyle hatırlanır. Gorgias, Zenon'un Parmenides'i savunmasına izin veren mantık karşıtı argümanın (bir tezi savunmak için tam tersi tezin imkânsızlığını kanıtlamak) aynısından faydalanarak şunları kanıtlar:
*
(1) Ne var olma ne de var olma, hiçbir şey yoktur: Nitekim var olmaya birlik ve çoğulluk gibi birbiriyle çelişkili nitelikler atfedilebilir; ayrıca var olmayan şeylerin olmadıkları şeyler oldukları söylenebilir, dolayısıyla var olmayı var olmamaktan ayırt etmenin bütün yolları ortadan kalkmış olur.
*
(2) Gerçeklik var olsa bile onu anlamak mümkün değildir: düşünülen şeyler var olsaydı, uçan insan gibi sahte şeyler de var olurdu.
*
(3) Onu anlamak mümkün olsa bile başkalarına aktarılamaz, çünkü kelimeler şeyler değildir ve bir ismi söylemek o şeyi söylemekten farklıdır.
Böylelikle kendinde var olma, evren anlamında doğa ve epistemolojinin (yani bilginin bilimi) ve aktarılmasının ihtimali tartışmaya açılmış olur.
*
TANRILAR ÜZERİNE:
*
Dinsel Agnostisizm
*
Yunan çoktanrıcılığı köktenci değildir ve bir miktar düşünce özgürlüğüne izin verir. Ancak böyle olması, Sokrates'in ölüme mahkûm edilmesinin nedenlerinden birinin teolojik olmasına engel teşkil etmez. Dolayısıyla ''dinsizliğe'' gelince bir sınır söz konusudur ve belli ki birden fazla Sofist o sınırı aşmıştır. Nitekim Protagoras şöyle der: ''Tanrılar konusunda, olup olmadıklarını bilmeme imkân yok. Bilmemize mani olan bir çok engel söz konusu: bir yandan konunun müphemliği, diğer yandan insan hayatının kısalığı var'' (DK 80 B 4).
Protagoras bu agnostik tutumundan dolayı MÖ 430 civarında dinsizlikle suçlanıp yargılanır ve mahkeme sonucunda, gelenekler doğrultusunda sürgüne mahkûm edilir ve eserleri yok edilir. (Sayfa: 103-104)
*
GÖRSEL: Gök kubbeyi taşıyan Herakles, Zeus Tapınağı'nın metopu, MÖ. y. 470-457, Olyimpia, Arkeoloji Müzesi. (Sayfa: 105)
*
#FelsefeTarihi1 #AntikYunan
#EditörlerUmbertoEcoRiccardoFedriga #AlfaFelsefe
#Herakles #Olyimpia #ZeusTapınağı #GökKubbe
#Gorgias #Sofistler #Epistemoloji #Eleştiri #Parmenides
#VarOluş
*
Umberto Eco 
Riccardo Fedriga 
Leyla Tonguç Basmacı 
Felsefe Tarihi 1
15 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.