Bir keşiş Joshu’ya (Chao - chou Tsung - shen, 778- 897) Zen yolunda eğitilmek istediğini söylemiş usta «Kahvaltını ettin mi, etmedin mi?» diye sormuş «Evet usta ettim.» karşılığını alınca da «Öyleyse git bulaşıklarını yıka.» yanıtını yapıştırmış. Söylendiğine göre bu söz üzerine keşişin zihni Zen gerçeğine açılmış.
Tokusan (Teh-shan Hsuan-chien, 779 - 865) Elmas Sutrası’nı (Vajracchedika) çok derinlemesine incelemiş bir bilginmiş. Kutsal yazıları bilmezlikten gelip doğrudan insan ruhuna el atmayı öngören Zen diye bir şey olduğunu duyunca doktrini öğrenmek için Ryutan’a gitmiş. Bir gün Tokusan açıkta oturmuş Zen’in gizlerini tanımaya çalışıyormuş. Ryutan «Niçin içeri girmiyorsun?» diye sorunca «İçerisi zifiri karanlık» demiş. Bir mum yakıp Tokusana uzatmışlar. Tam alacağı zaman Ryutan üfleyip mumu söndürmüş. Bu olay Tokusan’ın aydınlanmasına yetmiş{16}.
Hyakujo (Pai - Chang Huai - hai, 724-814) bir gün ustası Baso’ya (Ma - tsu) arkadaşlık etmeye gitmiş. Bir aralık gökte uçmakta olan bir yaban kazları sürüsü görünmüş, Baso sormuş.
«Nedir bunlar?»
«Yaban kazları, bayım.»
«Nereye uçuyor bunlar?»
«Uzaklara uçuyorlar, bayım.»
Baso birdenbire Hyokujo’nun burnunu yakaladığı gibi bükmeye başlamış Hyakujo can acısına dayanamayıp «Ay!» «Ay!» diye bağırınca Baso demişki:
«Sen, uzaklara uçuyorlar dedin, oysaki onlar dünya kurulalı beri buradalar.»
Bu söz üzerine Hyokujo’nun sırtı soğuk terlerle sırsıklam olmuş ve hemen satori’ye ermiş.
{16} Claud Field’in Mystics and Saints of İslam adlı yapıtında, S. 25, Hasan Basri’nin ağzından şöyle anlatılıyor: (Bir defasında elinde meşale tutarak bana doğru gelen bir çocuk gördüm. «Işığı nereden bulup getirdin?» diye sorunca hemen bir nefeste ışığı söndürüverdi ve «Ya Hasan, sen ışığın nereye gittiğini söyle, ben de onu nereden bulup getirdiğimi sana söyleyeyim.» dedi.) Kuşkusuz buradaki benzerlik yalnızca dış görünümde. Çünkü Tokusan’ın aydınlanması salt mumun üflenmiş olmasından adamakıllı ayrı bir kaynaktan geliyor. Gene de benzerlik burada sözü edilmeye değecek kadar ilginç.
·
11 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.