Joseph Conrad’ın Fransız romantizminden etkilendiğini itiraf ettiği ve üslubuyla bu etkinin her satırda okuyucuyu sarmaladığı bir roman Narcissus’un Zencisi. Betimlemeleri, uzun nitelemeleri bolca kullanan yazar Conrad için Mudrick “yapış yapış ve heyecanlı balagati’nin temsili diyor. Evet bir yerde doğru ancak kitabın alegorik anlatımı, alt metinleri, kullanılan (bilinçli mi bilinçsiz mi bilmiyoruz) sembolleri öyle harika ki, sanata, edebiyata doyuruyor okuyucuyu. Süslü bir anlatımı tercih eden Conrad bu stili tercih etmesinin sebebini “müziğin tılsımlı çağrıştırma gücüne erişmek” olarak açıklıyor. Ancak daha sonra Narcissus’un Zencisi’nde kullandığı dili kendisi de eleştiriyor. Neeeyse yazarın dili hakkında çok konuştuk:) Gelelim Narcissus gemisinde yaşananlara Memlekete gitmek üzere yola çıkacak olan ticaret gemisi Narcissus’un tayfasına son katılan kişi “zenci” James Wait’dir. Daha sonra tayfa ona Jimmy diyecektir. Açıkçası kitabı okumadan önce kitabın isminden yola çıkarak konusunun ırkçılık içerdiğini düşünmüştüm ama nasıl ters köşe oldum, nasıl! Olay şu: Jimmy hasta. (hasta mı, sağlıklı mı? en büyük tartışmalardan birinin sebebi buydu.) Hasta olduğu için bakıma muhtaç ve hiç çalışmadan sadece yatıyor. Tayfa onun için akla gelecek her şeyi yapıyor, bakımını sağlıyor. Bir gün korkunç bir fırtınada Narcissus batma tehlikesiyle karşı karşıya geliyor ve tayfalar müthiş bir mücadele ve dayanışma ruhuna bürünüyor. Jimmy ise tayfadan daha büyük bir tehlike altında. Normalde siyahilerin beyazlar tarafından köleleştirildiğini biliyoruz, bu kitapta ise sanki Jimmy beyazların ayağına merhamet ve acıma duygularından bir pranga takarak onları kölesi haline getirmiş. Jimmy çevresindeki herkesi kurban rolüne girerek kullanıyor, öyle ki suç işleme noktasına bile getirmiş. Tabii onun hasta olduğuna inanmayanlar da var. Mesela Donkin. Donkin kitabın fitneci kötü karakteri. Evet fitneci, vesvese gibi herkesin kulağına kötülük fısıldıyor. Donkin ve Jimmy’nin kitapta (Freud’un kuramına göre) idi, tayfanın egoyu, Kaptan Allistoun, Singleton süperegoyu temsil eder. Mr. Baker’ın ise tayfa, Jimmy ve kaptan arasında denge kurmaya çalışması müthiş bir ego örneğiydi. Herkesin bu sınıflandırmada yeri bence çok netti. Kitapta olumsuz eleştireceğim bir tek şey ise anlatıcı. Anlatıma bazen kahraman bakış açısı hakim bazen ilahi bakış açısı. Anlatıcı da tayfadan biri ama hakkında hiçbir şey bilmiyoruz, sadece olayları anlatıyor. Son bölüme kadar hiçbir cümleye kendisini de katmamıştı, son bölümde bir anda anlatıcıyla uzaktan bi’ selamlaşıyoruz. Açıkçası daha yazsam yazarım, konuşacak çok şey var. Umarım merakınızı kamçılamıştır bu yorum. Okuma yolculuğumda bana yoldaşlık yapan @aegennotes ‘a teşekkür ederim Betimleme sevmiyorsanız tavsiye etmiyorum, sıkılabilirsiniz ama deniz ve betimleyici anlatım sevenler için nokta atışı olacaktır.

Narcissus'un ZencisiJoseph Conrad · İletişim Yayınları · 2020187 okunma

·

65 views

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hacer