"Hazan Bülbülü" için, "Önsözünde Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın yargı dağıttığı" bir kitap yorumunu yapsam, aslında yanlış olmaz. Deneyimli yazar, eserine başlamadan önce cidden çok iddialı bir önsöz yazmış. Kendisinin en önemli eserlerinden olan "Mürebbiye" roman olarak çok başarılı olmuştu; ancak o dönem tiyatro sahnelerine oyun olarak uyarlanırken, deneyimli yazarımız çok fazla eleştiriyle karşı karşıya kalmış. Buna çok içerlemiş, yapılan eleştirileri önsözünde okura şikayet ediyor. Bunun yanında, dönemin tiyatro algısını da sivri bir dille eleştiriyor. O dönemin tiyatro anlayışı, oyuncular, tiyatro seyircisi ve tiyatro eleştirmenleri hakkında düşüncelerini okuyucuya aktarıyor. Kitap, bana göre oyundan çok önsözüyle dikkat çekiyor. "Hazan Bülbülü", Gürpınar tarafından 1914 yılında yazılıyor ve ilk olarak İkdam gazetesinde tefrika ettiriliyor. Bu oyun, hemen ardından 1916 yılında kitap haline getirilip basılıyor. Yazarımız, ayrıca önsözünde tüm yeni gelecek eleştirilerden kaçınmak için bu oyununu roman haline getirdiğini ifade ediyor. Üslup olarak yavaş ilerleyen ve eski sözcüklerle dolu bir dille karşılaşacağınızı belirteyim. Oyunda, mekan olarak konak hayatı tasvir edilmiş. Kurgusu ise, o dönem için hemen hemen aynı temadan muzdarip; yani konuyla da fark yaratmayı başaramıyor. Refi Efendi, artık 70'lerine gelmiş ve hayatının son baharını yaşayan zengin bir konak beyidir. Evin hizmetçileri dahil tüm kadınlar onu çok yaşlı bulmakta; ancak parası için onunla evlenmeye razı gelmektedir. Refi Efendi bir gün arkadaşıyla sohbet ederken, aklına genç bir kadınla evlenme fikri sokulur. Bu kendisine çok cazip gelir. Ölen tüm duyguları ve yaşama sevinci genç bir eş ile canlanacaktır. Kılavuz kadın yardımıyla Şahende Hanım'ı bulur. Şahende, Refi Efendi'nin geçmişte çok sevip kavuşamadığı sevgilisine acayip benzemektedir. Refi Efendi bu durumdan hoşnut kalır ve genç kızla hemen evlenmek ister. Şahende Hanım'ın dayısı ve yengesi, binbir zorlamayla genç kızı sevdiği genç adam Nuri Bey'den ayırarak Refi Efendi'ye gelin verir. Konakta Refi Efendi aşkından karısına binbir söz söyleyip cilveler ederken, Şahende Hanım da kara talihine teslim olmuş ve eşini sever gibi davranmaktadır. Konağa Refi Efendi'nin kızı Naime ile onun eşi İhsan'ın gelmesi olayları iyice tırmandırırken; İhsan ile Şahende'nin ikili ilişkisi, konakta geri dönüşü olmayan gelişmelere neden olur. Bu oyunun karakterlerini ve yükselişlerini birkaç tık fazla buldum. Özellikle hizmetçilerin zihniyeti, Naime'nin "drama queen"liği benim için fazlaydı. Öte yandan o dönemin kılavuz kadınlığı, bence günümüzde rağbet görebilecek bir danışma mesleği olur. Kısmetler daha çabuk ve efektif bir şekilde bulunabilir. Özellikte aşk ve evlilikte doğru partneri bulmakta zorlananlar için bire bir...

Hazan BülbülüHüseyin Rahmi Gürpınar · İş Bankası Kültür Yayınları · 20191,497 okunma

··

79 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.