1929 yılında Yakup Kadri'nin (Karaosmanoğlu) Milliyet gazetesinin bir anketine kendi köşesinden verdiği cevap; Gazetenin sorusu basittir: "Gazi'nin en büyük eseri hangisidir?" Yakup Kadri de soruya benzer basitlikle cevap verir: "Kemalizm". Yakup Kadri'nin yazısındaki Kemalizm tanımı ve kavramdan beklentisi konumuz itibariyle önemlidir:
Rusya'da Marksizm ve Komünizm'den başka bir de Leninizm mezhebi vardır. Gündelik politika haricinde yaşayanların yani asıl milletin, halkın inandıgı inkılap prensibi budur... Günün birinde belki komünizm geçirmekte olduğu birçok istihalenin neticesinde büsbütün başka bir şekle girecektir. Fakat bunun babası, banisi olan adam'ın mezarı büyük inkılap prensiplerinin yegane kaynağı ve büyük inkılapçıların yegane ziyaretgahı olarak kalacaktır. Fransa'da her imparatorcu Bonapartisttir fakat her Bonapartist imparatorcu değildir ve Napolyon ancak bu böyle olduğu içindir ki insaniyet tarihinin göbeğinde yarım ilahlar ile bütün ilahlar arasında yatıyor. Gaziyi bekleyen ebediyet de böyle bir ebediyettir. O bizim malımız olduğu kadar insaniyetin de malıdır. Tarih-i umumide Türkiye faslından hariç, ayrı ve başlı başına bir Mustafa Kemal faslı açıldığını şimdiden görüyoruz. Onun içindir ki bizim de umumi hayatımızda başlı başına, her umdeden, her siyasi mezhepten ayrı bir Kemalizm faslının açılması ve bunun insani ve vicdani bir iman haline girmesi lüzumu pek tabiidir."
Aytaç Yıldız'ın da belirttiği üzere yazıdaki mezhep ve benzeri kullanımların sözlük anlamından ziyade teolojik içerikleriyle beraber kullanıldığı aşikardır. Çünkü Yakup Kadri, "Kemalizm mezhebi için özel bir 'mabet' ve bir 'kitap'da önermektedir ki, tarihsel bağlamı içerisinde düşünüldüğünde yazarın referansının dini bir içeriğe tekabül ettiği" anlaşılmaktadır. Yakup Kadri'nin yazısını okuyanlar da, farklı bir kanaate sahip olmazlar. Sözgelimi "Kemalizm" yazısını okuyan Rıza Nur'un tespitleri, daha en başından itibaren Kemalizmin nasıl dini bir muhteva ile beraber anlaşıldığını göstermesi açısından manidardır:
"28 Haziran 1929 Milliyet'te matbuat tüfekçilerinden Yakup Kadri, Gazi'sini methediyor. Kemalizm diye bir kelime icad etmiş. Yani Gazi'sinin işleri mühim bir felsefe ve meslek, edebi, ilmi ve fennidir. Kemalizm mezhebi diyor. Adeta bir din. Dünyada bu kadar edepsizce ve çirkin dalkavukluk az görülmüştür."
·
28 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.