İnsan "Bilmeye" Nasıl Başladı?
İlk doğa felsefecisi Aristo, doğaya bakıp "Burada ilginç bir şey var. Acaba bu nedir?" demiş olmalı! Zira her şey bu soruyla yani farkındalıkla başlıyor. Bilimsel merak da "şimdi" ile başlar. Öncelikle "orada" güzel bir şey olduğunu görebilmek için zihnen ve odaklanmış bir biçimde "o anda" olmamız gerekir.
Diyelim ki acilen çözmemiz gereken bir sorununuz var ve bu sırada rotanız bir müzeden geçmeyi gerektiriyor. Mesela Paris'teki Louvre Müzesi'nin içinden geçiyorsunuz. Siz müzede aceleyle yürürken içeride paha biçilemez nice eser gözlerinizin önünden birer birer kayıp gider. Bu sırada Mona Lisa'nın yanından geçseniz bile durup bakabilir misiniz? Bakamazsınız, çünkü o anda gündemde acil bir durum vardır.
Durup o tablonun güzelliğini yaşayabilmek içinse zihniniz orada ve o anda bulunmalıdır. Dolayısıyla bilim de felsefe de böyle başlayabilir. İnsanlar tabiatı deneyimlerken orada ve o ana ne olduğunu sorarlar. Bilim ve felsefenin genellikle "refah toplumlarının" işi olması belki de bu yüzdendir... Çünkü çoğunlukla çözmesi gereken hayatı sorunların arasında koşuşturarak yaşayan bir insanın durup da bir şeyleri derinlemesine tetkik etmesi ne yazık ki pek mümkün olmaz.
Pekala, şimdi de başka bir varsayıma bakalım. Birisi Aristo'ya doğayı incelemeyi bir görev olarak verseydi ve Aristo d bu görevi yerine getirmek zorunda olan maaşlı bir memur olsaydı sizce durum nasıl olurdu? Bence muhtemeldir ki onun adını hiçbirimiz duymamış olacaktık! Ama Aristo gönül vererek giriştiği işin içinde kaybolup da "Neden?" diye sormaya başlayınca, cevapları da bulmaya başlayan önemli doğa araştırmacılarından ve düşünürlerinden bir tanesi oldu.
Bilimsel sorgulamanın, yenilikçi fikirlerin ve felsefenin başlangıcı aslında hep bu çizgide gerçekleşir. İlk olarak "o an" insanın içinde bir merak doğar ve insanlar yapıları gereği o merakın peşinden giderler. Bu açıdan bakarsak, medeniyetimizin ve yaptığımız üstün nitelikli işlerin temellerini böyle bir farkındalık becerisinin oluşturduğu açıktır. Kötü işlerimizin temelinde ise anda kalmamayı, hınçlarımızı, hırslarımızı ve doymak bilmez arzularımızı bulmamız mümkündür.
·
12 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.