Felsefe İlminin Doğuşu
Thales'ten başlayarak Antik Yunan'da felsefenin hikâyesini anlatmaya başlamadan önce Yunan dünyasında İÖ 6. yüzyılda ortaya çıkan felsefe adındaki bu devrimi sağlayan veya ortaya çıkmasını sağlayan etkenlerle ilgili olarak da bazı şeyler söylememiz gerekir.
Bu konuda da çok farklı düşüncelerin ortaya atıldığını, onunla ilgili olarak dolaylı ve dolaysız birçok etkene dayanıldığını görmekteyiz.
İçlerinde Taine, Werner ve Gomperz'in olduğu bazıları bu konuyla ilgili olarak Yunan coğrafyasının bazı olumlu özelliklerinden, toprak ve iklim şartlarından söz etmektedir.
Başkaları, örneğin Zeller, Yunan dininin belli dogmaları olan bir teolojiye sahip olmaması ve Yunanistan'ta teşkilâtlanmış bir rahipler sınıfının olmayışını en önemli etken olarak görmektedir.
Bir başka grup, örneğin son bir temsilci olarak Snell bizzat Yunan dininin kendisinde rasyonel düşünceyi olumlu yönde etkileyen bazı unsurların olduğuna dikkat çekmektedir.
Yine bir başka grup Yunan dünyasının Doğu monarşilerinden farklı olan siyasal yapısı, şehir devletlerinin özellikleri, onları demokrasiye götüren olaylar süreci üzerinde ısrar etmektedir.
Bazıları ilk Yunan filozoflarının rasyonalizmini Küçük Asya'nın zengin kentlerinde meydana gelen teknik gelişmeyle açıklamaya çalışmaktadır. B. Farrington'a göre İonyalıların felsefeleri, antromorfik şemalar yerine evrenin mekanist ve enstrümantalist bir yorumunu koyarak devrin sosyal hayatında tekniğin gitgide artan önemine işaret etmektedir.”
P.M. Schuhi ise özellikle ekonomik ve sosyal hayatta meydana gelen değişmelerin, örneğin paranın kullanılmaya başlamasının, merkantilist bir ekonominin ortaya çıkışının, yeni bir sosyal zümrenin, yani tüccarların ağır basmasının önemi üzerinde durmaktadır.
Kendi payımıza bütün bu görüşlerde belirli bir doğruluk payı olduğuna inanmaktayız. Bizce bu sözü edilen bütün unsurlar birbirleri üzerinde karşılıklı etkilerde bulunarak Yunan dünyasında felsefenin ortaya çıkmasına olumlu katkılarda bulunmuşlardır. Başka şekilde söylersek, şüphesiz yukarıda sözü edilen etkenlerden hangisinin veya hangilerinin daha ağır bastığı üzerinde bir tartışma mümkün olmakla birlikte, benzeri diğer konularda olduğu gibi burada da genel olarak bu etkenlerin birbirleriyle karmaşık ilişkiler içinde bulunduğu, bir etkenin bir diğerinin bir bakıma nedeni olması yanında bir başka bakımdan sonucu olmasının mümkün olduğunu kabul etmek gerekir.
Sayfa 47Kitabı okudu
·
564 views
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.