Şemsettin Sami’nin (1850-1904) yirmi iki yaşında kaleme aldığı bu eser, Türk edebiyatında ilk roman denemelerinden biridir. 1872 yılında “Hadika” gazetesinde yayınlanan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat 1873 yılında tamamlanmış, 1964 yılında Sedit Yüksek tarafından yeni harflerle de yayınlamıştır. Yazar, Kimi zaman vak’a dışına çıkıp kendi düşünce ya da duygularını söylemiştir. Yabancı sözcük ve dil kurallarına yer verilmekle birlikte, eser, genel olarak süssüz bir anlatımla ve o zamana göre sade sayılabilecek bir dille yazılmış; özellikle kişilerin konuşmalarında konuşma dili kullanılmaya çalışılmış, hatta –Arap dadının konuşmasında olduğu gibi- şive taklidi dahi yapılmıştır. Anlatımı kitap dilinden kurtarıp konuşma diline yaklaştırmak gerektiği görüşünü savunan yazar, Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ta, konuşma dilinin ilk denemelerini yapmış sayılabilir. SPOİLER Bu kadar bilgiden sonra, Şemseddin Sami'nin Rum okulunda eğitim aldığını göz önünde bulundurursak, kitapta örf ve adet adı altında İslâmi değerlere yaptığı eleştirileri görüyoruz. Özel okullara teşvik edip, Osmanlı'yı eğitime karşı, kadınların okuryazarlığını desteklemeyen gerici bir İmparatorluk olarak gösteriyor. Arap kadınının kölelikten hürlüğe geçiş yapması da ayrıca göze çarpıyor. Örneğin; Saliha hanımın Rifat Bey'e "...Yarın öbür gün beni okuldan alacaklar. Yaşmak, ferace, bilmem ne giydirecekler, o vakit nasıl görüşeceğiz, nasıl yapacağız?" demesi. ***Saliha Hanım'ın Ayşe kadına söylediği şu cümleler : "...Anam sürekli bana yaşmak takmayı teklif ederdi. Ama ben 'Hâlâ ufağım' diyerek, istemezdim. En sonunda beni okuldan aldılar; mini mini bir ferace, bir yaşmak hazırladılar. Ben babamın önünde: 'Okuldan nasıl çekileceğim? Nasıl yapacağım? Ben cahil kalacağım!' diyerek ağladım, sızladımsa da fayda vermedi. Babam: 'Onu merak etme kızım. Ağlama kuzum... Bu âdettir, Kız on, on bir yaşını geçtiği gibi yaşmaksız, feracesiz sokağa çıkamaz. Biz âdetin dışında nasıl hareket edebiliriz? Herkes sonra bize gülecek...' ***Saliha hanım, Rifat Bey'i sevdiğini ilk söylediğinde Babası onu utandırınca annesi: "Yok kızım yok, sen utanma, baban seni kızdırmak için söyler. Sen okuldaki arkadaşlarını sevmelisin. Kız olsun, oğlan olsun, hiçbir zararı yoktur!" diyor. Bu dönemde bunlar çok dikkat çekici noktalar olmasa da yazıldığı dönemde, özellikle dini temellere sıkı sıkıya bağlanmış Osmanlı İmparatorluğu içerisinde yankı uyandıracak fikirler barındıran cümleler.. Tanzimat aslında Serveti Fünun furyası ile ateşlenip, Kurtuluş savaşında son bulan bir trajedidir. Bu o dönem Romanlarına da yansımış vesselam.

Taaşşuk-ı Talat ve FitnatŞemseddin Sami · Karbon Kitaplar · 201929,2bin okunma

·

1 artı 1'leme

·

28 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Bluffer